Երևան, 19.Դեկտեմբեր.2025,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ռուսաստանը եւ Ուկրաինան զոհված զինվորականների մարմիններ են փոխանակել Արտակ Սրբազան, ինքնամխիթարանքով մի զբաղվիր, քանի որ քո գործած հանցանքն աններելի է․Դավիթ Սարգսյան Հայաստանում մշակույթը զարգանում է խիստ անհավասար․ Մենուա Սողոմոնյան Կոնվերս Բանկի և Visa-ի արշավի հաղթողներին են հանձնվել մրցանակները (տեսանյութ) Տարեցներին դարձրել են փորձադաշտ՝ ավելացնելով սթրեսն ու անորոշությունը․ Ցոլակ Ակոպյան Հայաստանի բուհերը՝ համաշխարհային քարտեզից դուրս․ Ատոմ Մխիթարյան Ucom-ի աջակցությամբ «Արևորդի» ՀԿ-ն իրականացնում է «Խելացի թռչնադիտարկում» կրթական ծրագիրը Հովնան Սրբազան, բա որ Արցախի տեսիլքը չես ուզում կորցնել, ի՞նչ գործ ունես արցախուրացի և հայրենուրացի «սրտի եպիսկոպոսապետի» պաշտոնում. Դավիթ Սարգսյան Անուշավան Սրբազան, լսիր այս խոսքերդ, հիշիր ասածներդ, ու զզվիր ինքդ քեզնից. Դավիթ Սարգսյան Գևորգ Սրբազան, վեց ամիս առաջ սրտապատառ գոռգոռում էիր Մայր Աթոռի պատերի տակ. Դավիթ Սարգսյան


Արյան բարձր ճնշման վտանգավոր մակարդակի վաղ նախազգուշացնող ախտանիշերը․ 5-ից 1-ը չգիտի, որ ունի․․․

Lifestyle

Բավական հաճախ արյան բարձր ճնշումը՝ հիպերտոնիան, կարելի է վերահսկել, բայց պետք է իմանալ դրա նախազգուշական նշանները և դրան ադեկվատ վերաբերվել, ժամանակին:

Հիպերտոնիան կարող է նաև հանգեցնել մեծաթիվ այլ լուրջ խնդիրների՝ սրտի նոպայի, կաթվածի, երիկամների հիվանդությունների, սրտային քրոնիկական անբավարարության:

Մեծամասամբ արյան բարձր ճնշում ունեցողները ոչ մի ախտանիշ չեն ունենում:

Սակայն ըստ շատ փորձագետների՝ առողջ դիետան և պարբերական վարժությունները կարող են արդյունավետորեն կանխել և ուժել արյան բարձր ճնշումը:

Ներկայացնում ենք արյան ճնշման միջակայքերը՝

  • Նորմալ՝ 120/80-ից ցածր
  • Նախահիպերտենզիա՝ 120-139 / 80-89
  • Առաջին աստիճանի արյան բարձր ճնշում՝ 140-159 / 90-99
  • Երկրորդ աստիճանի արյան բարձր ճնշում՝ 160 և բարձր / 100 և բարձր
  • Որոշ տարածված նախազգուշացնող նշաններ են՝ շփոթմունքը, կրծքավանադակի ցավերը, գլխացավերը, ոչ պարբերական սրտխփոցը, տեսողական խնդիրները, աղմուկն ականջներում, հոգնածությունը կամ արնահոսությունը քթից:

Ներկայացնում ենք հիպերտոնիայի և դրա ախտանիշերի վերաբերյալ մի քանի առավել կարևոր գործոն:

Մոտ 70 մլն հասուն ամերիկացի (29%-ը) տառապում է հիպերտոնիայով:

Այս հիվանդությամբ տառապող մարդկանց միայն կեսն է այն վերահսկում:

ԱՄՆ-ում մոտ 1-ը 3 մեծահասակից նախահիպերտենզիա ունի:

Այս հիվանդությունն ԱՄՆ-ում արժե տարեկան 46 մլրդ դոլար, դա ներառում է դեղեր, բժշկական ծառայություններ, աշխատանքի բաց թողնված օրեր:

Արյան բարձր ճնշման դեպքում հիմնականում առանձնակի նախազգուշական նշաններ չեն լինում:

Սակայն առավել տարածվածներից մի քանիսն են՝

  • Շփոթմունք
  • Առիթմիա
  • Գլխացավ
  • Հոգնածություն
  • Աղմուկ ականջներում
  • Տեսողության փոփոխություններ
  • Արնահոսություն քթից
  • Ցավ կրծքավանդակում
  • Արյան ցածր ճնշման հետ կապված առավել տարածված փաստերից են՝
    Արյան քրոնիկական ցածր ճնշումը, որը ոչ մի ախտանիշ չի առաջացնում, մեծամասամբ լուրջ չէ:
  • Մեծամասամբ մարդը արյան ճնշման կտրուկ նվազում է զգում պառկած դիրքից վեր կենալով և հակառակը:
  • 65 տարեկանից մեծ մարդկանց մոտ 10-20%-ը տառապում է պոստուրալ հիպոտենզիայով:
  • Վիճակը լուրջ չէ, եթե արյան ցածր ճնշման նշաններ չեք զգում:

Նկատելի նշաններից են՝

  • Կենտորնացման պակաս
  • Արագ, ոչ խորը շնչառություն
  • Տեսողության պղտորում
  • Ջրազրկում և անսովոր ծարավ
  • Գլխապտույտ
  • Սառը, խոնավ, գունատ մաշկի
  • Հոգնածություն
  • Ընկճախտ
  • Սրտխառնոց
  • Ուշագնացություն

Առողջական այս վիճակը կարող է գրանցվել այս դեպքերում՝

  • Էնդոկրին խնդիրներ
  • Նեյրոշարժական հիպոտենզիա
  • Ծանր վարակ
  • Ալերգիկ ռեակցիա
  • Հղիություն
  • Արյան բարձր ճնշման դեմ որոշ դեղեր
  • Պարկինսոնի հիվանդության դեմ դեղեր
    եռցիկլիկ հակադեպրեսանտներ
  • Սրտի դեղեր
  • Էրեկտիլ դիսֆունկցիայի դեմ դեղեր
  • Ալկոհոլ և թմրանյութեր
  • Երկարատև անկողնային ռեժիմ
  • Ոչ բավարար սնունդ՝ ֆոլաթթվի և B12 հիմնական վիտամինների պակաս
  • Սրտի հետ կապված խնդիրներ
  • Դիետան արյան բարձր ճնշման դեպքում

Մթերքներ, որոնք սրում են արյան բարձր ճնշման ախտանիշերը՝

  • Շաքարավազ
  • Տրանս-ճարպեր և օմեգա-6 ճարպեր
  • Ալկոհոլ
  • Նատրիումի բարձր արունակությամբ մթերքներ
  • Կոֆեին

Մթերքներ, որոնք բուժում են արյան բարձր ճնշման ախտանիշերը՝

Օմեգա-3-ով հարուստ մթերքներ

  • Այդ թվում՝ սաղմոն, տավարի բույսեր, չիասա սերմեր և կտավատի սերմեր:

Բջջանյութի բարձր պարունակությամբ մթերքներ

  • Սննդակարգը պետք է հիմնվի չվերամշակված մթերքների վրա՝ հարուստ բջջանյութով, այդ թվում՝ մրգերի, բանջարեղենի, սրեմերի, լոբու:

Միջերկրածովյան դիետա

  • Ներառում է շատ մրգեր և բանջարեղե, ձիթապտղի յուղ և վայրի ձուկ:

Թեյ

  • Հատկապես՝ սպիտակ:

Մուգ շոկոլադ

Կալիումով հարուստ մթերքներ

  • Այդպիսի մթերքներից են՝ սեխը, բանանը, ավոկադոն և կոկոսի ջուրը:

Խնձորի քացախ

Հավելումը կարող է շատ գտակար լինել արյան բարձր ճնշման բուժման գործում: Սրանք ամենակարևոր հավելումներն են՝

1. Մագնեզիում
Սկզբում պետք է ընդունեք 500 մգ քնելուց առաջ:

2. Կոենզիմ Q10
Q10 կամ CoQ10 կոենզիմը նպաստում է նաև սրտի առողջությանը: Արյան ճնշումը բնական ճանապարհով նվազեցնելու համար պետք է ընդունեք օրական 200-300 մգ:

3. Ձկան յուղ
Պետք է ընդունեք ձկան յուղի օրական 1000-միլիգրամանոց յուղ

4. Սխտոր
Այն կարող եք ընդունել նաև հավելումների, հաբերի կամ հեղուկ տեսքով:

5. Կակաո
Այն կարելի է ընդունել որպես փոշի:

Ահա հիպերտոնիայի բուժման առավել արդյունավետ բնական միջոցները՝

1. Եթերայուղեր

Նվազեցնում են հուզական սթրեսը, ունեն ուժեղ հակաօքսիդանտ հատկություններ, արդյունավետորեն իջեցնում են արյան ճնշումը: Այս առումով լավագույն երթերայուղերը պարունակում են՝ նարդոս, ներոլի, իլանգ, եղեսպակ, կնդրուկ, և քաղցր սուսամբար: Կարող եք մի քանի կաթիլ եթերայուղ ավելացնել ձեր կրիչ-յուղի լոսյոնին և մարմինը մերսել և դրանք դիֆուզորով օգտագործել:

2. Նվազեցնել սթրեսը

Պարեբերաբար մեդիտացիա, խորը շնչառություն, բնության գրկում զբոսանքներ, բուժիչ աղոթք արեք:

3. Ֆիզիկական ակտիվություն և վարժություններ

Կօգնեն նիհարել և իջեցնել արյան ճնշումը: Լավագույն արդյունքի համար օրական առնվազն 20 րոպե մարզանք արեք:

Ռիսկի գործոնները և հիպերտոնիայի հիմնական պատճառները

Հիպերտենզիան առավել տարածված է մեծահասակների շրջանում, բայց երեխաները ևս ունենում են այս խնդիրը: Նրանք կարող են տառապել հիպերտոնիայի նշաններից՝ պայմանավորված երիկամների կամ սրտի հիվանդություններով:

Արյան բարձր չճնշման ռիսկի գործոններից են՝

  • Ըտանեկան պատմություն
  • Տարիք. առավել հաճախ հանդիպում է 45 տարեկան տղամարդկանց շրջանում, կանանց դեպքում զարգանում է 65 տարեկանից հետո:
  • Ավելորդ քաշ
  • Ծխախոտի օգտագործում
  • Ֆիզիկական անգործություն
  • Ալկոհոլի չարաշահում
  • Կալիումի պակաս
  • Սթրես
  • Հղիություն
  • Քրոնիկական որոշ հիվանդություններ
  • Դրանցից են՝ դիաբետը, երիկամների հիվանդությունը:
  • Նատրիումով հարուստ դիետա

Հիպերտենզիան մեծացնում է այլ լուրջ խնդիրների, այդ թվում՝ ինսուլտի, սրտի նոպայի, սրտի քրոնիկական անբավարարության, հիշողության խնդիրների, անևրիզմայի, աչքերի հետ կապված խնդիրների ռիսկը:

Արյան բարձր ճնշման դեպքում պետք է խուսափել այս մթերքներից՝ շաքարավազ, կոֆեին, սպիրտ, տրնաս-ճարպեր և օմեգա-6 ճարպեր, նատրիոմի բարձր պարունակությամբ մթերքներ:

Ռուսաստանը եւ Ուկրաինան զոհված զինվորականների մարմիններ են փոխանակել Ինտրիգ, դրայվ, էներգիա․ Սուպեր Սաքոն ու Իվետա Մուկուչյանը հանդես կգան դուետով Փողով հոգևոր արժեք չեն գնում․ որքան էլ ունենաք, նույն գաճաճն եք մնալու․ Ավետիք ՉալաբյանՋրային պարեկները 42-ամյա սևանցու մեքենայում 100 կգ-ից ավելի սիգ են հայտնաբերել Այժմ մեր թշնամիները գիտեն՝ ոչ ոք չի կարող խաթարել Հայաստանի միասնությունը․ «Մեր ձևով»«Գաղտնազերծված փաստաթղթերի» հետ կապված խաբեության մասին դիտարկումներս ներկայացնում եմ Սփյուռքի մեր անգլախոս հայրենակիցներին․ Մենուա Սողոմոնյան Շիրակում «Mercedes»-ը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց, բախվել քարերին ու հողաթմբին և կողաշրջվել. կա տուժածՏասը տիրադավ եպիսկոպոսներին ուղեկցում են դեմքերը փակած ինչ-որ մարդիկ․ Էդմոն ՄարուքյանՈւկրաինայում խաղաղության պատրաստակամություն չենք տեսնում. Պուտին TikTok մրցանակաբաշխություն 2025. հաղթողների ամբողջական ցանկը Աշխարհի ամենահայտնի և հեղինակավոր պարբերականներից մեկն անդրադարձել է Հայաստանում կառուցվող Հիսուս Քրիստոսի՝ աշխարհում ամենաբարձր մոնումենտալ արձան-համալիրին․ Իվետա Տոնոյան ԵՄ-ն համաձայնեցրել է Ուկրաինային 90 մլրդ եվրո վարկի տրամադրումը՝ առանց ռուսական ակտիվների օգտագործմանՓոքրիկ խմբակի առաջնորդի հրահանգով տարբեր կառույցներ խոշորացույցով քրքրում են Նարեկ Կարապետյանի «դոսյեն» ու ոչ մի բան չեն գտնում․ Մարիաննա ՂահրամանյանԺամանակն է, որ Եվրոպան վերսկսի երկխոսությունը Ռուսաստանի հետ. Մակրոն Սա նվաճում է, որի համար ես իսկապես հպարտ եմ. Պերկովիչ Այդ 10-ը ապաշխարությամբ պիտի վերադառնան, Սուրբ Էջմիածին երկպառակության եկածներն ամոթահար կհեռանան. Հայր Ասողիկ ԿարապետյանԻնչպես են ծեծում Դոն ՊիպոյինԱրտակ Սրբազան, ինքնամխիթարանքով մի զբաղվիր, քանի որ քո գործած հանցանքն աններելի է․Դավիթ Սարգսյան ԵԶԲ-ն նախատեսում է 2026 թվականին Հայաստանում ներդրումների ծավալը հասցնել 500 մլն դոլարիՀայաստանում մշակույթը զարգանում է խիստ անհավասար․ Մենուա ՍողոմոնյանԿոնվերս Բանկի և Visa-ի արշավի հաղթողներին են հանձնվել մրցանակները (տեսանյութ) Փաշինյանը՝ հանուն մի օլիգարխի շահերի Փաշինյանի թափանցիկ ակնարկները երկաթուղու զավթման մասին Հասարակական առողջացման պրոցեսը. նոր իրականությունՏարեցներին դարձրել են փորձադաշտ՝ ավելացնելով սթրեսն ու անորոշությունը․ Ցոլակ ԱկոպյանՉինաստանում արևային էլեկտրակայանը «արթնացրել է» անապատըՀայաստանի բուհերը՝ համաշխարհային քարտեզից դուրս․ Ատոմ ՄխիթարյանԻնչո՞ւ են ազատվում Շիրակի մարզպետիցՌուբեն, իրականում դու և քո թիմակիցները հովանավորում եք ռազմական հանցագործ թշնամու բանակը․ Մարուքյան Ucom-ի աջակցությամբ «Արևորդի» ՀԿ-ն իրականացնում է «Խելացի թռչնադիտարկում» կրթական ծրագիրը Հովնան Սրբազան, բա որ Արցախի տեսիլքը չես ուզում կորցնել, ի՞նչ գործ ունես արցախուրացի և հայրենուրացի «սրտի եպիսկոպոսապետի» պաշտոնում. Դավիթ ՍարգսյանԱղքատության հաղթահարումը պետք է լինի գերակա նպատակ․ Ավետիք ՔերոբյանԱնուշավան Սրբազան, լսիր այս խոսքերդ, հիշիր ասածներդ, ու զզվիր ինքդ քեզնից. Դավիթ Սարգսյան Բա քե՞զ դրսից ու ներսից ինչքան գումար են տվել Հայրապետին, եկեղեցին ու հայրենիքդ ուրանալու համար, տիրադա´վ․ Դավիթ ՍարգսյանԳևորգ Սրբազան, վեց ամիս առաջ սրտապատառ գոռգոռում էիր Մայր Աթոռի պատերի տակ. Դավիթ ՍարգսյանԶինված բանդա թե՞ ԱԱԾ, ո՞վ պետք է պատասխան տա․ ՄարուքյանՄարզին քաջատեղյակ, բնակիչների հոգսերը կիսող Կարապետյաններն անտարբեր չմնացին խնդրինԱյն մասին, թե ինչու ձախողված քաղաքական գաճաճը որևէ իրավունք չունի խոսել հայոց արքաների անունից. ՉալաբյանԳործող իշխանության գրոհը եկեղեցու դեմ՝ որպես համակարգված ծրագրի մասԵկեղեցուց հետո՝ պետությունը. ո՞րն է հաջորդ թիրախըԵկեղեցու դեմ գրոհը որպես աշխարհաքաղաքական գործարքԵս հեռացող նախագահ եմ. Լուկաշենկո Բրյուսելը մեծ ճնշման տակ է գտնվում Ռուսաստանի, ԵՄ երկրների և ԱՄՆ-ի կողմից. Կալլաս Երևանի Անտառային փողոցում բախվել են «Tesla»-ն, «Mercedes»-ն ու «Mitsubishi»-ն Կրեմլը պատրաստվում է ԱՄՆ-ի հետ շփումների՝ հիմնվելով Վաշինգտոնի՝ Կիևի և ԵՄ-ի հետ աշխատանքի արդյունքների վրա. ՊեսկովԹեժ իրավիճակ Վեհարանի բակում Իշխանությունների հերթական ձախողումը. Մայր Աթոռի պաշտպանության համար շուրջ 10,000 քաղաքացի էր հավաքվելԻնչների՞ս է պետք կանխիկ փողը, կանխիկով մարդիկ կաշառք են տալիս, ստվերային առևտուր են անում․ ՓաշինյանSchiaparelli-ի համար Giacometti-ի հազվագյուտ կոճակները վաճառվում են անհավանական գներով«Դա նվազագույնն էր, որ նա կարող էր անել 10 տարի սպասեցնելուց հետո». Ջորջինա Ռոդրիգեսը՝ Ռոնալդուի հետ նշանադրության մասին