Արտաքին քաղաքականության ոլորտում՝ ոչ մի արդյունք. «Փաստ»
Վերլուծական«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Սեպտեմբերի 16-ին վարչապետ Փաշինյանը Վանաձորում կայացած ասուլիսի սկզբում հանդես եկավ Նոր Հայաստանի մասին 100 փաստերի հրապարակումով, որոնք, կարծես, 2019 թ. մայիսի 8-ին վարչապետի առաջին ասուլիսի ժամանակ ներկայացված 100 փաստերի շարունակությունը լինեին:
Ուշագրավ է, որ վարչապետի ներկայացրած 100 ձեռքբերումներում գրեթե անդրադարձ չկար արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող արդյունքներին: 100 փաստերի մեջ արտաքին քաղաքականությանը վերաբերող միայն ձևական մի կետ էր տեղ գտել, որում նշվում էր, թե 2019 թ. տարեկան գործողությունների ծրագրի շրջանակում Եվրամիության կողմից Հայաստանին տրամադրվող աջակցությունը ավելացել է 25 մլն եվրոյով։
Արտաքին քաղաքականության մեջ ձեռքբերումների մասին փաստերի բացակայությունը ցույց է տալիս, որ կառավարությունը լուրջ ներուժ չի գործադրել գործընկեր երկրների հետ հարաբերությունները խորացնելու ուղղությամբ:
Շրջափակման և պատերազմի սպառնալիքի մեջ գտնվող մեր երկրի համար ակտիվ արտաքին քաղաքականությունը և գործընկեր երկրների հետ հարաբերությունների խորացումն ուղղակի անհրաժեշտություն են, սակայն իշխանափոխությունից ի վեր ոչ մի ուղղությամբ շոշափելի արդյունքներ տեսանելի չեն:
Հայ-ռուսական հարաբերություններում, չնայած այն հավաստիացումներին, թե դրանք փայլուն են, անորոշ վիճակ է և նույնիսկ որոշակի անվստահություն է նկատվում:
Դեռևս անցած տարի ՀՀ վարչապետը ՌԴ նախագահին հրավիրել էր Հայաստան, սակայն այդ այցը այդպես էլ տեղի չունեցավ, իսկ հետո խոսակցություններ տարածվեցին, թե հավանական է, որ Պուտինը չմասնակցի ԵՏՄ երևանյան գագաթաժողովին:
Հիմա էլ ռուսական կողմը հաստատում է, որ Պուտինը հոկտեմբերին մասնակցելու է ԵՏՄ երևանյան գագաթաժողովին, սակայն արդեն խոսվում է, թե վերջինս Հայաստանում մնալու է ընդամենը մի քանի ժամ։
ԱՄՆ-ի հետ մեր հարաբերություններում ևս որևէ առաջընթաց չի նկատվում, քանի որ պոպուլիստական հայտարարություններից բացի ԱՄՆ-ի ներկայիս վարչակազմի հետ աշխատելու քայլեր չեն ձեռնարկվել:
Իսկ ԱԺ նախագահի և վարչապետի՝ ԱՄՆ կատարած այցերը, պարզվում է, միայն «պտիչկա լրացնելու» համար էին: Քանի որ ՀՀ իշխանությունները չեն կարողանում ԱՄՆ-ի կառավարության հետ գործակցության օրակարգ ձևավորել, առիթից օգտվում է Ադրբեջանը՝ հասնելով նրան, որ իրեն հատկացվող օգնությունը կտրուկ ավելացնում է, իսկ Հայաստանին տրամադրվող ռազմական օգնությունը դրա համեմատությամբ մնում է շատ ցածր մակարդակի վրա:
Ինչ վերաբերում է ՀՀ-ԵՄ հարաբերություններին, ապա դրանց բովանդակությունը 2017 թվականին կնքված Հայաստան-ԵՄ համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրից այն կողմ չի անցել, և անգամ վիզաների ազատականացման բանակցությունների մեկնարկի մասին դեռևս խոսք չկա:
Չինական ուղղությամբ էլ մեր արտաքին քաղաքականությունը ակտիվացնելու ջանքերը բավարար չեն: Այս տարվա ապրիլին Պեկինում տեղի ունեցավ «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» մեգանախագծին նվիրված երկրորդ միջազգային ֆորումը, որի ընթացքում նախանշվեցին մեգանախագծով իրականացվելիք ծրագրերը, և միայն դրանից հետո եղած քննադատությունների ալիքից հետո Նիկոլ Փաշինյանը որոշեց մեկնել Չինաստան
Հայաստանի հարևաններ Վրաստանի և Իրանի հետ հարաբերություններում էլ որևէ դրական տեղաշարժ նկատելի չէ, չկան համատեղ նախագծեր: Ավելին՝ Իրանի դեմ ամերիկյան պատժամիջոցների արդյունքում Հայաստանը ճնշումների է ենթարկվում:
Թերևս այս ֆոնին Հայաստանի կողմից Իսրայելում ու Եթովպիայում դեսպանություն բացելը և ռեզիդենտ դեսպան ունենալը մեծ ձեռքբերում է թվում:
Ստացվում է, որ կառավարության գործունեության արտաքին քաղաքականության բլոկը չի արդարացնում սպասելիքները, իսկ այս հանգամանքը չի կարող վրիպել քաղաքացիների աչքերից:
Եվ պատահական չեն այն խոսակցությունները, թե չի բացառվում, որ Փաշինյանը փորձի արտաքին քաղաքական ձախողումները «բարդել» բացառապես արտգործնախարար Զոհրաբ Մնացականյանի վրա, որպես քավության նոխազի:
Սակայն նշենք, որ Մնացականյանի հրաժարականը հարցի լուծում չի կարող լինել, պետք է լուրջ ռեսուրսներ ներդնել արտաքին քաղաքականության իրականացման ուղղությամբ և, ընդհանրապես, պարզապես պետք է կոնկրետ տեսլական ու պատկերացում ունենալ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
