Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
ՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե Իսայան Կասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆ


«Իրա­կան, նվա­զա­գույն հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րի բյու­ջե». ո՞ր գոր­ծոն­ներն են լրա­ցու­ցիչ զգու­շա­վո­րու­թյան հան­գեց­րել. «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

2020 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի՝ բյուջեի նախագծի, այնտեղ առկա կանխատեսումներից բխող մի շարք հարցադրումների շուրջ տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր, Վերահսկիչ պալատի հիմնադիր նախագահ Աշոտ Թավադյանն իր դիտարկումներն ունի։ Տնտեսագետը «Փաստի» հետ զրույցում մի շարք հանգամանքներ առանձնացրեց, որոնք առավել ուշադրության կարիք ունեն։ 

«Կառավարությունը նշել է 4,9 տոկոս տնտեսական աճ, այդ ցուցանիշն արդյո՞ք բավարար է տնտեսական զարգացման համար։ 

Մինչ այդ հարցադրմանը պատասխանելը, նախ պետք է ընդգծել, որ համաշխարհային տնտեսության մեջ էապես բարձրացել է անորոշության գործոնը, ինչն անդրադառնում է հատկապես փոքր տնտեսություն ունեցող երկրների վրա, որոնք գտնվում են ոչ կայուն գոտիներում։ 

ԱՄՆ-ի բազային տոկոսադրույքի, էներգակիրների գների փոփոխությունները, պատրաստի արտադրանք սպառող ռուսական շուկայում փոխարժեքի փոփոխությունը, ինչպես նաև տարածաշրջանային իրավիճակն ու լոգիստիկ խնդիրներն անմիջապես անդրադառնում են մեր տնտեսության զարգացման վրա»,-ասաց Ա. Թավադյանը։

Մեջբերելով 2020թ. բյուջեի համար ընտրված՝ «Надейся на лучшее, готовься к худшему» սկզբունքը, որով բյուջեն կազմելիս առաջնորդվել է կառավարությունը, մեր զրուցակիցը շեշտեց. «Մեր կանխատեսումները ցույց են տալիս, որ տնտեսական աճը գալիք տարում կլինի 5-ից 8 տոկոս։ Իսկ ինչո՞ւ նշվեց 4,9 տոկոսը։ Կարծում եմ՝ ելնելով հենց այն անորոշության աստիճաններից, որոնք հանգեցրել են կառավարության գործունեության լրացուցիչ զգուշավորությանը։ 

Այս ամենին պետք է ավելացնեմ նաև կառավարման արվեստի հանգամանքը»։ Տնտեսագետն ընդգծեց, որ իրավիճակից ելնելով՝ տնտեսության կարգավորման համար պետք է բարձր աստիճանի կառավարման արվեստ ցույց տալ. 

«Ընդհանուր առմամբ, հաշվի առնելով վերոնշյալ սկզբունքը, այս բյուջեն կարելի է կոչել իրական, նվազագույն հնարավորությունների բյուջե։ 

Այդուհանդերձ, կարծում եմ, այդ նվազագույն շեմն անպայման կհաղթահարենք»։ 

Իսկ թե ի՞նչ է պետք հաղթահարելու համար՝ Աշոտ Թավադյանն ընդգծեց. 

«Քանի որ այսօր փոփոխությունների դինամիկան կտրուկ աճել է, նոր մոտեցումներ են պետք՝ տնտեսական հիմնախնդիրները վերլուծելու և կանխատեսումներ կատարելու համար։ Կանխատեսումների որակը բարձրացնելու համար միայն ՀՆԱ-ի աճը դիտարկելը բավարար չէ։ 

Առանցքային ցուցանիշները պետք է փոխկապակցված լինեն։ Խոսքը ՀՆԱ-ի, առևտրային հաշվեկշռի, հատկապես պատրաստի արտադրանքի արտահանման և, իհարկե, զբաղվածության ցուցանիշի մասին է։ Այս երեք ցուցանիշները պետք է հստակ ներկայացնել, այնուհետև պարզել, թե համապատասխան ի՞նչ նորմատիվ ցուցանիշներ են պետք, դրանք ի՞նչ միջակայքում պետք է գտնվեն, և կարգավորող ի՞նչ ցուցանիշներ են անհրաժեշտ։ 

Եթե հստակ ձևակերպվի մակրոտնտեսական խնդիրը, որն անհրաժեշտ պայման է կարգավորման և կանխատեսման համար, ապա մեր կանխատեսման մակարդակը կաճի, զգուշավորության աստիճանը կնվազի, և մենք կարող ենք մի քիչ ավելի բարձր ցուցանիշ նշել»։

Աշոտ Թավադյանի խոսքով, հարկաբյուջետային քաղաքականությունը պետական բյուջեի հիմքն է, և լուրջ խնդիր է այն, որ դրամավարկային քաղաքականությունը փաստացի տարանջատված է. 

«Այո՛, ցածր գնաճն էլ է վատ, բարձր գնաճն էլ, բայց գնաճը հստակ ձևակերպված է օրենքով։ Ըստ «Պետական բյուջեի մասին» օրենքի՝ այն պետք է լինի 2,5-5,5 տոկոս։ 

Այս ցուցանիշով է պայմանավորվում թե՛ բյուջեի կատարումը, թե՛ տնտեսական աճը։ Եվ եթե դու գրանցում ես ավելի ցածր գնաճ, քան պահանջվում է օրենքով, այդ հանգամանքը, որպես կանոն, բերում է նաև բարձր իրական բանկային տոկոսադրույքների։ Ընդհանուր առմամբ, փխրուն կայունություն է առաջանում։ 

Մենք նման իրավիճակի ականատես ենք եղել 2009 թվականին, երբ, այսպես կոչված, կայուն իրավիճակում 14 տոկոսի անկում ունեցանք։ 

Այսօր խորհուրդ կտամ հատկապես մեծ ուշադրություն դարձնել դրամավարկային և հարկաբյուջետային քաղաքականությունների էական կոորդինացման վրա»։

Տնտեսագետի դիտարկմամբ, պետք է հաշվի առնել հատկապես զբաղվածության ցուցանիշը. 

«Եթե ցանկանում ենք մեզ մոտ իրական տնտեսական աճ լինի և մեր արտագաղթը նվազի, պետք է լուծենք զբաղվածության խնդիրը՝ գործազրկության ցուցանիշն աստիճանաբար հասցնելով տասը տոկոսի»։ 

Աշոտ Թավադյանն անդրադարձավ նաև այն հանգամանքին, ըստ որի՝ տնտեսական աճի՝ 4,9 տոկոս կանխատեսման պարագայում նախատեսվել է եկամուտների և ծախսերի աճ. «Սա պետք է իրականացվի ոչ միայն տնտեսական աճի, այլև վարչարարության մակարդակի բարձրացման հաշվին։

 Կարող ենք ավելացնել նաև այն, որ կոռուպցիայի հակազդեցության առումով այստեղ ևս համակարգային մոտեցում է անհրաժեշտ։ Կոռուպցիայի դեմ պայքարի առումով որոշակի քայլեր արվում են, բայց դրանք բավարար չեն»։

Խոսելով պաշտպանության ծախսերի կրճատման մասին՝ տնտեսագետը հավելեց. «Մենք անցած տարի առաջին անգամ էապես մեծացրել ենք մեր պաշտպանության ծախսերը՝ գերազանցելով 500 մլն դոլարը։ 

Այսինքն, մենք որոշակի աճ ունենք։ Այդուհանդերձ, կարծում եմ՝ եթե մեր տնտեսական աճը գերազանցի 5 տոկոսը, ապա այդ պարագայում պաշտպանության ծախսերը ևս կաճեն։ 

Պետական բյուջեն փաստացի կառուցված է 4,9 տոկոս տնտեսական աճի հիման վրա, բայց այդ ցուցանիշը կարող է ավելանալ, ինչը լրացուցիչ հնարավորություններ կտա թե՛ կրթության, գիտության, սոցիալական լրացուցիչ խնդիրներ լուծելու, թե՛ մեր պաշտպանության ծախսերն ավելացնելու համար։ 

Իհարկե, չի բացառվում նաև այն, որ պաշտպանության ամրացման համար լրացուցիչ վարկեր ստանանք»։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

ՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»