Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ


«Կա­ռա­վա­րու­թյան 1,5 տար­վա գոր­ծու­նե­ու­թյան ըն­թաց­քում չեմ տե­սել հստակ ծրա­գիր կամ ռազ­մա­վա­րու­թյուն» ․ «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Գիտության ոլորտի խնդիրներին «Փաստը» բազմիցս անդրադարձել է։ Գիտնականները բարձրաձայնել են ոլորտի, մեղմ ասած, թերի, անբավարար ֆինանսավորման մասին, որը ներկայումս կազմում է ՀՆԱ-ի 0,23 տոկոսը։ 

Ընդ որում, նշվում է, որ արդեն երրորդ տարին անընդմեջ խախտվում է «Գիտության մասին» օրենքը, որում հստակ կետ կա՝ բյուջեի եկամտային մասի աճին համամասնորեն պետք է ավելացնել գիտությանը հատկացվող ֆինանսավորումը: Օրինակ՝ եթե պայմանականորեն պետբյուջեի եկամտային մասն աճել է 10 տոկոսով, ապա 10 տոկոսով էլ պետք է ավելանա գիտության ֆինանսավորումը:

 Անդրադարձել ենք նաև «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի՝ գիտությանը վերաբերող հոդվածներին։ 

Գիտնականները մեզ հետ զրույցներում նշում էին, որ օրենքի նախագծում կան մի շարք խնդրահարույց ձևակերպումներ, որոնք ճշգրտման կարիք ունեն, մասնավորապես՝ դրանով նվազեցվում է գիտության ակադեմիայի դերը, չեն տրվում հստակ սահմանումներ, թե ովքեր են համարվում գիտաշխատողներ կամ ինչ է իրենից ներկայացնում գիտական գործունեությունը, և այսպես շարունակ։ 

Խոսել էինք նաև «Գնումների մասին» գործող օրենքի մասին, որը, գիտնականների բնորոշմամբ, վարչարարական բազում խնդիրներ է ստեղծում գիտնականների և գիտահետազոտական կենտրոնների համար, որոնք փորձում են նյութեր, սարքավորումներ և ծառայություններ ձեռք բերել։ 

Այս ամենի հետ մեկտեղ բարձրաձայնվում է այն մասին, որ գիտության ոլորտում ստեղծված ճգնաժամային վիճակի պատճառը միայն ֆինանսավորումը չէ.

կան համակարգային ռազմավարական խնդիրներ, որոնցից ամենակարևորը Հայաստանում շարունակում է մնալ գիտության ոչ պատշաճ արժևորումը և ուշադրության պակասը։ 

Գիտնականներն ահազանգում են՝ եթե ոլորտի նկատմամբ պետությունը շարունակի վարել նմանատիպ քաղաքականություն, ինչպես եղել է տարիներ շարունակ, ապա մի քանի տարի հետո Հայաստանում ոչ ոք այլևս գիտությամբ չի զբաղվի. տարեկան 150200 մարդ լքում է գիտության ոլորտը, մեր երկրում գիտությամբ զբաղվող երիտասարդների քանակը մոտավորապես 1000 է, ինչը կազմում է գիտությամբ զբաղվողների ընդհանուր թվի մոտ 30 տոկոսը։ 

Թերևս այս մտահոգություններին ականջալուր լինելով՝ նոյեմբերին Ազգային ժողովում տեղի ունեցավ «Գիտության ֆինանսավորման հիմնախնդիրները Հայաստանում» թեմայով քննարկում։ 

Դրա ժամանակ ևս բարձրացվեց գիտության ոլորտի ֆինանսավորման հարցը, երիտասարդ գիտնականները նշեցին, որ դադարել է գործել «Երիտասարդ գիտնականների աջակցության ծրագիրը» (ԵԳԱԾ-խմբ.) և հորդորել էին պատգամավորներին հետամուտ լինել դրա վերագործարկմանը: 

Մի քանի օր անց այս քննարկմանը հաջորդեց փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանի հայտարարությունը, որով նա տեղեկացրեց, որ հաշվի առնելով կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանի հետ վերջին շրջանի մի շարք աշխատանքային քննարկումները, ԱԺ պատգամավորներ Մխիթար Հայրապետյանի ու Հովհաննես Հովհաննիսյանի առաջարկները, ինչպես նաև գիտական հանրույթի դիմումները, կառավարությունը կավելացնի գիտությանը տրամադրվող գումարները: 

«2020 թվականի բյուջեից հավել յալ ֆինանսավորման ներգրավման, ինչպես նաև նախարարությանը հատկացվելիք միջոցների վերաբաշխման ճանապարհով գիտության ֆինանսավորումն ավելանալու է 1 մլրդ 351 մլն դրամով: Լրացուցիչ միջոցները հիմնականում կուղղվեն արհեստական բանականության ու տվյալագիտության, կենսատեխնոլոգիաների, ռոբոտատեխնիկայի ոլորտներին»,-նշել էր Ավինյանը։ 

Կենսաբանական գիտությունների թեկնածու, ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի գիտաշխատող Հովակիմ Զաքարյանը «Փաստի» հետ զրույցում ասում է՝ ենթադրում եմ, որ 1,351 մլրդ դրամի մի մասը ծախսվելու է նվազագույն աշխատավարձի բարձրացման վրա: 

«Ամբողջ հանրապետությունում նախատեսվում է բարձրացնել նվազագույն աշխատավարձը։ Այդ գումարի միայն կեսն է տրամադրվելու հետազոտական ծրագրերին։ Դրա արդյունավետությունը կախված կլինի նրանից, թե ինչպես է այդ գումարը ծախսվելու։ 

Ես իմ պատկերացումներն ունեմ։ 

Օրինակ՝ կարելի է նոր լաբորատորիաներ հիմնելու վրա այդ գումարը ծախսել՝ ընտրելով երկրի համար կարևոր ուղղություններ։ Կամ ֆինանսավորել միջդիսցիպլինար հետազոտությունները, որոնք որակապես նոր արդյունք կարող են տալ»,-նշում է Զաքարյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե արդյոք գիտության ոլորտին ուղղվող միջոցների ավելացումը կարող է նոր շունչ հաղորդել ոլորտին։ 

Զաքարյանի հետ շատ առիթներ ենք ունեցել խոսելու ոլորտի խնդիրների, պետության վարած քաղաքականության մասին։ Իսկ այս զրույցի ընթացքում նրան առաջարկեցինք ամփոփել անցնող տարին՝ անդրադառնալով պետության վարած քաղաքականությանը։ 

«Նոր կառավարության 1,5 տարվա գործունեության ընթացքում չեմ տեսել որևէ հստակ ծրագիր կամ ռազմավարություն, որով հնարավոր կլիներ գնահատել այս կառավարության վերաբերմունքը գիտության նկատմամբ: 

Դրա փոխարեն տեսել եմ անպատասխանատու հայտարարություններ, «Գիտության մասին» օրենքի խախտում, ԵԳԱԾ-ի փակում։ 

Այդ ամենը տպավորություն է ստեղծում, որ կա՛մ ներկա կառավարությանը գիտությունը, որպես պետության զարգացման ռազմավարական ուղղություն, չի հետաքրքրում, կա՛մ էլ հետաքրքրում է, բայց փորձը և գիտելիքը չեն բավականացնում անել քայլեր, որոնք դրական տեղաշարժ կստեղծեն»,ընդգծում է Հովակիմ Զաքարյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»«Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Արդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»Գնել Սանոսյանը դժվարացավ պատասխանել ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հարցին, թե երբ կավարտվի Շուռնուխ գյուղի տների շինարարությունըՄալաթիա Սեբաստիայում բացվել է 88 ցանցի հերթական սուպերմարկետը Դուք կանաչ լույս վառեցիք Արցախի հայաթափման համար. ՇարմազանովՔուչակ գյուղի վերջնամասում մեքենաներ են բախվել․ կա զոհ և 6 վիրավոր Ադրբեջանը չի մասնակցի Երևանում սամբոյի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը Fastex-ը շարունակում է Web3 տեղեկատվական հանդիպումների շարքը Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում Արդարի դար չէ, ՈՒժեղի դար է Ընկերությունը կարևորում է նման ճանաչողական այցերը՝ ծանոթացնելու հանրությանը երկրի տնտեսության հենասյուն հանդիսացող որոլտին, ներկայացնելու իրական խնդիրներն ու ձեռքբերումներըԱռաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Տիգրան Ավինյանի շնորհավորանքը՝ Թատրոնի համաշխարհային օրվա առթիվ