Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ


«Խոս­տում­նե­րը տրվել են ոչ թե դրանք կա­տա­րե­լու, այլ իշ­խա­նու­թյան գա­լու հա­մար». «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Կան ցուցիչներ, որոնք լուրջ ահազանգ են իշխանության համար՝ կապված թե՛ վարկանիշի, թե՛ հասարակության համար ընկալելի լինելու տեսանկյունից։ 

Այս կարծիքին է քաղաքագետ Աղասի Ենոքյանը, որը «Փաստի» հետ զրույցում խոսել է հասարակություն-իշխանություն կապի փոխակերպումների, մատնանշված օրակարգի, ինչպես նաև դիկտատուրայի վտանգի մասին։ 

Միևնույն ժամանակ, քաղաքագետը համոզված է՝ այն վարքագիծը, որն այսօր իշխանությունը դրսևորում է ներքին դաշտում, կապված է նաև արտաքին քաղաքականությանն առնչվող մեկ կարևոր հարցի հետ։ 

Մինչ այդ, Աղասի Ենոքյանը վերլուծում է իշխանության՝ որոշակիորեն փոփոխված վերաբերմունքի պատճառները. 

«Տեսեք՝ սկզբնական շրջանում հասարակությունը պետք էր Նիկոլ Փաշինյանին որպես ընտրազանգված, որպես մի միջոց, որի շնորհիվ նա կհաստատեր իր լեգիտիմությունն ու կամրապնդեր այն։ 

Ժամանակի ընթացքում իրավիճակը փոխվեց, երբ իշխանությունը զգաց, որ բավականաչափ ամրապնդվել է։ 

Ավելին, եթե սկզբնական շրջանում կարելի էր խաղալ, տարբեր տեսակի զիջումներ անել տուգանքների և այլնի տեսքով, ապա ժամանակի ընթացքում պարզվեց, որ այդ միջոցներն անսահմանափակ չեն, և դրանք կարելի է կոռուպցիոն այլ նպատակների ուղղել։ Սա է պատճառը, որ հասարակության ցանկությունների և իշխանության ցանկությունների միջև կոնֆլիկտ է առաջանում»։ 

Քաղաքագետը շեշտեց, որ այն խոստումները, որոնք տրվել են, տեղավորվում են վերոնշյալ տրամաբանության մեջ. 

«Խոստումները տրվել են ոչ թե դրանք կատարելու, այլ իշխանության գալու համար։ 

Այս առումով իշխանությունն արդեն չի ընկնում վարկանիշի հետևից, այլ գնում է իշխանության լծակներն ամրացնելու, այսպես կոչված, պնդօղակները ձգելու ճանապարհով, որովհետև խնդիրն իշխանությունը պահելն է, խնդիրը ժողովրդին տրված խոստումները կատարելը չէ։ 

Այս հանգամանքն իր ուրույն դերն ունի ժողովուրդ և իշխանություն հարաբերությունների խզման մեջ»։ 

Քաղաքագետի խոսքով, խոստումները կատարելու ունակության բացակայությունը, վերոնշյալ պատճառները հանգեցնում են իշխանության ջղաձիգ վարքագծին, որը դրսևորվում է նաև ընդդիմախոսների հետ փոխհարաբերություններում։ «Այդուհանդերձ, բացի նշվածներից, մենք տեսնում ենք, որ կա կոնկրետ խնդիր, որը Նիկոլ Փաշինյանը պարզապես չի կարող լուծել։ 

Խնդիրը վերաբերում է Արցախին. արդեն իրեն ցույց են տվել, թե որքան քիչ են Արցախյան հարցում իր մանևրելու հնարավորությունները։ 

Սկզբում ասում էր՝ Արցախը պետք է կողմ լինի, հետո՝ Արցախը Հայաստանն է և վերջ։ 

Այսինքն, տարբեր իրարամերժ հայտարարություններ հնչեցին, բայց երբ համանախագահները ցույց են տալիս իրականությունը, հասկանում է, որ այդ իրականության մեջ իր մանևրելու հնարավորությունը շատ փոքր է: 

 

Սա, իհարկե, պետք է ջղաձգումների առիթ դառնար, և կփորձեր օրակարգ փոխել, սպառնալ այլախոհներին, գրեթե հայհոյախառն խոսել, ինչը լուրջ խնդիր է։ Ն. Փաշինյանը ներքին քաղաքականության մեջ ինչ ասես կարող է անել, համենայն դեպս, իրեն այդպես է թվում, որ կարող է անել այն, ինչ ուզում է, առանց աջ ու ձախ նայելու սպառնալիքներ հնչեցնել, փողի հատկացումներ անել և այլն։ 

Բայց այդ ամենը կոշտ արգելքի է հանդիպում, երբ խոսքը վերաբերում է արտաքին հարաբերություններին։ Կարծում եմ՝ նա նաև շատ լավ հասկանում է, որ իր միջազգային լեգիտիմությունը էապես կապված է իր վարքից՝ Արցախյան հարցում»։ 

Նա շեշտեց, որ, այդուհանդերձ, արտաքին դաշտում վերոնշյալ հարցում իրարից տարբերվող կարծիքներ կան, ինչի շնորհիվ Ն. Փաշինյանին դեռևս հաջողվում է պահպանել ստատուս քվոն. 

«Թեպետ նկատենք, որ այդ ուղղությամբ նա ոչինչ չի ձեռնարկել, պարզապես այդպես է ստացվել, և իր համար դեռևս դրական իրավիճակ է, որ արտաքին միջնորդներն ունեն իրարից տարբերվող կարծիքներ, ու նրանք դեռևս ներկա իրավիճակի պահպանում են ցանկանում»։ Անցում կատարելով արդեն ներքին դաշտին՝ քաղաքագետը նշեց, որ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության լեգիտիմությունը բավականաչափ ցածր է։ 

«Լեգիտիմություն ասելով՝ մենք վերցնում ենք ընդամենը մեկ ընտրության ցուցանիշը, մինչդեռ իրականում ժողովրդի կողմից իշխանության ընկալելիությունը շատ ցածր է։ 

Այլ կառույցների միջև անհրաժեշտ ներդաշնակության աստիճանը ևս ցածր է։ Այս ամենը թույլ է տալիս եզրակացնել, որ ընդամենը մեկ ընտրության ժամանակ վիճակախաղի տոմս «շահեցին»՝ ընտրվեցին, բայց իրականում ունեն շատ ցածր լեգիտիմություն, իսկ ժողովուրդը չի ընդունում անգամ նրանց նշանակած մարզպետի խորհուրդը, չի ընդունում նրանց առաջարկած թեկնածուներին»,-ասաց Ա. Ենոքյանը՝ նկատի ունենալով վերջերս անցկացված ՏԻՄ ընտրությունները։ 

«Սա լուրջ ահազանգ է։ Ճիշտ է, ընտրությունները մի քանի համայնքներում են եղել, բայց նշանային են։ Կարծում եմ՝ իշխանության հանդեպ անվստահության խնդիրը իր լուրջ արձագանքն է ունենալու համապետական ընտրություններին։ 

Կարևոր զենքը, որը Նիկոլ Փաշինյանն օգտագործել էր մինչ այս՝ ընդդիմադիր լինելու ժամանակ, այլևս չի կարող օգտագործել։ 

Նա համապետական ընտրությունների ժամանակ չի կարող անիմաստ խոստումներ տալ, որովհետև այսօր խոստումներ տվողն ու չկատարողը ինքն է։ 

Եվ հիմա որքան էլ խոսի, այլևս ոչ ոք իրեն չի հավատալու»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը։ 

Թե ինչո՞ւ իշխանությունն անվստահության խնդրի առաջ հայտնվեց համեմատաբար կարճ ժամանակահատվածում, քաղաքագետը նկատում է. 

«Այսպիսի խոսք կա՝ երջանկությունը սպասելիքների և իրականության միջև տարբերությունն է։ 

 

Ն. Փաշինյանը շատ բարձր սպասելիքներ առաջացրեց, բայց իրականությունն այլ է։ 

Սա է պատճառը, որ մարդիկ իրենց ավելի են խաբված զգում, քան նախորդ ռեժիմի ժամանակ, որը խոստումների մեջ ավելի համեստ էր, իսկ կառավարումը, կարծես, մի փոքր ավելի լավ էր, քան հիմա։ 

Նշված հանգամանքով է պայմանավորված այն, որ այսքան արագ է հասունանում դժգոհությունը։ Եվ, իհարկե, լեգիտիմության պակաս կա, իսկ իշխանությունը հիմա չի փորձում հասկանալ, թե ինչ է կատարվում ժողովրդի հետ։ 

Իշխանությանը թվում է, որ եթե ունի տոտալ վերահսկողություն գործադիրի և օրենսդիրի նկատմամբ, ապա կարող է ամեն ինչ «կերցնել» ։ Սա խնդիր է»։ 

Նա նկատեց, որ հասարակության հետ հետադարձ կապի մեխանիզմները չեն աշխատում։ «Իսկ հետադարձ կապի այլ մեխանիզմները, օրինակ՝ բողոքի ցույցերը, ուղղակի չեն ընկալվում, որովհետև իշխանությունն ունի կոնկրետ խնդիրներ լուծելու իր օրակարգը, իսկ նշվածները խանգարում են այդ օրակարգին։

 Իշխանությունը չի մտածում, որ ժողովրդի խնդիրները լուծելն է իր օրակարգը։ Հստակ մշակել է իր օրակարգը, որը, օրինակ՝ Ռոբերտ Քոչարյանին նստեցնելն է, Սահմանադրական դատարանը կազմալուծելն է, Ստամբուլյան կոնվենցիան անցկացնելն է։ Իշխանությունն իր առաջ նման խնդիրներ է դրել, ուր տեղ չունեն տնտեսական զարգացումը, աճն ու մյուս կարևորագույն հարցերը։

 Նեդրումների մասին էին խոսում, հետո տեսան, որ անիմաստ խոսակցություն է, որովհետև առաջացած խնդիրները, իրենց հակաօրինական քայլերն ազդում են նաև ներդրումների տրամաբանության վրա։ 

Արդյունքում սոցիալական խնդիրները, որոնց մասին մարդիկ բարձրաձայնում են, պարզապես ավելորդ ու խանգարող են դառնում։ Հաշվի առնելով վերոնշյալը՝ կարող ենք եզրակացնել, որ իշխանությունը գնալու է ոչ  թե նշված մեխանիզմների ճկունացման, այլ դրանք ճնշելու ուղղությամբ։ 

Օրերս քննարկված օրենքները չափազանց խորհրդանշական էին այդ առումով։ Այդ օրենքները դեպի դիկտատուրա տանող ճանապարհ են»,ասաց քաղաքագետը՝ նկատի ունենալով ՍԴ դատավորների, ինչպես նաև գաղտնալսման վերաբերյալ նախագծերը։ 

Աղասի Ենոքյանը կարևորեց իշխանության սահմանադրականությունը. 

«Այսինքն, երբ իշխանությունը կարդում է Սահմանադրությունը ու տեսնում, թե ինչ իրավունքներ ունի։ 

Սահմանադրությունը տարանջատում է իշխանության թևերին՝ հստակ ընդգծելով, թե ինչ իրավունքներ ունեն գործադիր, օրենսդիր և դատական իշխանությունները։ 

Այնուամենայնիվ, իշխանությունները, կարծես, շփոթված են կամ լավ չեն հասկանում, որ իրենց տրված 70 տոկոսը վերաբերում է ընդամենը օրենսդիր իշխանությանը, և եթե իրենք ստացել են 70 տոկոս քվե, դա չի նշանակում, որ պետք է իրենց տակ ճզմեն դատական իշխանությանը։

 70 տոկոսի մասին հոխորտալով՝ իրենք տարբեր գործիքներ են փնտրում՝ հասկանալու, թե ինչպես կարելի է ճնշել ու ճզմել դատական իշխանությանը։ Եվ պարզ է, թե այս ամենի վերջում մենք ի՞նչ կունենանք։ 

Կունենանք կառավարություն, որի անունը Նիկոլ Փաշինյան է, օրենսդիր, որի անունը նույնպես Ն. Փաշինյան է, և դատական իշխանություն՝ կրկին Ն. Փաշինյան անունով։ Մենք չենք ունենա որևէ հակակշիռ, չի լինի որևէ մեկը, ով կասի՝ այս կամ այն ցանկությունը սխալ է։ Սա այն է, ինչ կոչվում է դիկտատուրա։ 

Պատահական չեն այն մտահոգությունները, համաձայն որոնց, ստեղծվածի հիմքում ոչ թե պարզապես դատական իշխանության, այլ պետության ապագայի հարցն է։ 

Եթե չլինի որևէ մեկը, ով կբռի Նիկոլ Փաշինյանի ձեռքը, մենք շատ վատ պետական համակարգ կունենանք, եթե չասենք, որ այդ համակարգին այլևս հնարավոր չի լինի համակարգ կոչել»։

 

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»«Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Արդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»Գնել Սանոսյանը դժվարացավ պատասխանել ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հարցին, թե երբ կավարտվի Շուռնուխ գյուղի տների շինարարությունըՄալաթիա Սեբաստիայում բացվել է 88 ցանցի հերթական սուպերմարկետը Դուք կանաչ լույս վառեցիք Արցախի հայաթափման համար. ՇարմազանովՔուչակ գյուղի վերջնամասում մեքենաներ են բախվել․ կա զոհ և 6 վիրավոր Ադրբեջանը չի մասնակցի Երևանում սամբոյի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը Fastex-ը շարունակում է Web3 տեղեկատվական հանդիպումների շարքը Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում Արդարի դար չէ, ՈՒժեղի դար է Ընկերությունը կարևորում է նման ճանաչողական այցերը՝ ծանոթացնելու հանրությանը երկրի տնտեսության հենասյուն հանդիսացող որոլտին, ներկայացնելու իրական խնդիրներն ու ձեռքբերումներըԱռաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Տիգրան Ավինյանի շնորհավորանքը՝ Թատրոնի համաշխարհային օրվա առթիվ