Yerevan, 29.March.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Unibank is now a regular partner of “Pan-Armenian intellectual movement” IDBank issued another tranche of dollar bonds Green Iphone on the best credit terms at green operator's stores UCOM Provided technical assistance to Shengavit administrative district AMD 9,808,684 to the "City of Smile" Charitable Foundation. The next beneficiary of "The Power of One Dram" is known Unibank offers a “Special” business loan with an interest rate of 8.5% per annum IDBank implements the next issue of nominal coupon bonds Flyone Armenia will start operating regular direct flights Yerevan-Moscow-Yerevan New movie channels in Ucom and good news for unity tariff subscribers Ucom offers discounts on a number of devices on the occasion of love holidays


«Աշ­խա­տո­ղին օգուտ տա­լու ան­վան տակ բա­րե­փո­խում են անում, բայց շա­հում է գոր­ծա­տուն». «Փաստ»

Interview

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Առանց երկար մտածելու և քննարկելու՝ նախորդ տարի իշխանությունը բերեց համահարթ եկամտային հարկի մոդելը։ Ըստ էության, աչքաթող արեցին ռիսկերը, որոնք առկա էին դեռ այս համակարգի ներդրման ժամանակ։ 

«Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը՝ անդրադառնալով եկամտային հարկի անցման ներկայիս փուլին։ Նշենք, որ 2020թ. հունվարի 1-ից ուժի մեջ է մտել եկամտահարկի փոփոխությունը, ըստ որի՝ այսուհետ բոլորը վճարելու են 23 տոկոս եկամտահարկ։ 

Խնդիրն այն է, որ վերջին շրջանում այս առումով որոշակի ահազանգեր են հնչում, բարձրաձայնվում է նաև այն մասին, որ մի շարք գործատուներ փորձում են փոփոխությունն ի շահ իրենց օգտագործել, պայմանագրեր փոխել։ 

«Առաջին ռիսկն այն էր, որ գործատու-աշխատող հարաբերություններում աշխատավարձի շուրջ պայմանավորվածությունը տեղի է ունենում մաքուր աշխատավարձի շուրջ։ 

Այսինքն, գործատուն և աշխատողը ոչ թե կեղտոտ, այլ մաքուր աշխատավարձի մասին են պայմանավորվում։ 

Եվ երբ 2020թ. հունվարի 1-ից եկամտային հարկը նվազեցվեց ու դարձավ 23 տոկոս, գործատուներն իրենց նախաձեռնությամբ որոշեցին պայմանագրերը փոխել։ Աշխատողի առջև դնում էին իրենց սկզբնական պայմանավորվածության հանգամանքը։ 

Այն է՝ «խոսել ենք մաքուր աշխատավարձի շուրջ, մաքուր աշխատավարձը պահպանվում է, իսկ թե ես որքան հարկ կխնայեմ և չեմ վճարի պետական բյուջե, իմ գործն է»։ Այսինքն, պարզ հաշվարկ են արել գործատուները՝ ասելով, որ քիչ հարկ կվճարեն, ինչը աշխատողի խնդիրը չէ այս դեպքում։ 

Ու քանի որ հիմա աշխատանքային հարաբերություններում առկա են բազմաթիվ խախտումներ, բնականաբար, հիմնականում մարդիկ լռում են, ուղղակի նոր պայմանագրեր են կազմում, իսկ աշխատողները ստորագրում են հունվարի մեկից նոր աշխատավարձ ստանալու տակ։ 

Այս ամենի արդյունքում պայմանագրային կամ կեղտոտ աշխատավարձ ասվածը նվազում է, իսկ մաքուր աշխատավարձը մնում է նույնը»,-ասաց տնտեսագետը։ Սուրեն Պարսյանը նշեց, որ իրականում այս ամենը կանխատեսելի էր։ 

«Պատճառն այն է, որ մեզ մոտ աշխատող-գործատու հարաբերությունները ամբողջ ծավալով կարգավորված չեն։ Միակ միջոցը, որ աշխատողը կարող է օգտագործել իր իրավունքների պաշտպանության համար, դատարանն է։ 

Մենք արտադատական որևէ մարմին չունենք։ Նախկինում ունեինք աշխատանքի տեսչություն, որին կարող էին դիմել այս կամ այն հարցով, հիմա անգամ նման տեսչություն չկա։ Մեծ հաշվով, որևիցե լիազոր մարմին չկա։ 

ՊԵԿ-ի գործառույթն այս պարագայում մեկը կարող է լինել. ստուգել՝ պայմանագրերը վերանայվե՞լ են, թե՞ հին պայմանագրերով ուղղակի նույնչափ գումար են տալիս»,-նշեց մեր զրուցակիցը։ 

Նա ընդգծեց՝ մեծ շուկայի պայմաններում չունենք աշխատանքային իրավունքների պաշտպանության զարգացած մշակույթ, բարձր իրավագիտակցության մակարդակ.

 «Եվ այս դեպքում եկամտահարկի համահարթեցումից, ըստ էության, օգտվեց ոչ թե աշխատողը, այլ առանձին դեպքերում՝ գործատուն»։ Անդրադառնալով վնասներին՝ Ս. Պարսյանը շեշտեց. 

«Այն հարկը, որը պետությունը ստանում էր եկամտային հարկի տեսքով և որը տարեկան կազմում էր մոտավորապես 30 մլրդ դրամ, դրա մի մասը, ըստ էության, մնաց գործատուներին, մի մասն էլ՝ աշխատողների մոտ։ 

Սա այն պարագայում, երբ ի սկզբանե նախատեսված էր, որ այդ 30 միլիարդը մնալու է աշխատողների մոտ։ Երբ հարկը իջեցվում էր, նախատեսվում էր, որ մարդկանց մաքուր աշխատավարձերը կամ տնօրինվող եկամուտը կաճեն, բայց գործնականում, հատկապես մասնավոր հատվածում նման երևույթ շատ քիչ տեղի ունեցավ»։ 

Խոսելով վերոնշյալ մոդելի հետևանքների մասին և այդ համատեքստում դիտարկելով նաև իրականացվող քաղաքականությունը՝ մեր զրուցակիցը հավելեց. 

«Ցավոք, այս կառավարությունը կարևոր տնտեսական հարցերի դեպքում որդեգրել է ծայրահեղ լիբերալ տնտեսական քաղաքականություն, որն ուղղված է գործատուներին ավելի հարստացնելուն, ավելի շատ գործատուների շահերը պաշտպանելուն՝ ի հաշիվ հասարակության և աշխատողների։ 

Սա այն հերթական վառ օրինակներից մեկն է, երբ աշխատողին օգուտ տալու անվան տակ բարեփոխում են անում, բայց շահում է գործատուն»։ Այս քաղաքականության պատճառները, ըստ տնտեսագետի, մի քանիսն են։ 

«Որդեգրեցին բիզնեսին կամ հարուստներին ավելի հարստացնելու քաղաքականությունը, որովհետև, ըստ այս մոդելի հեղինակների, պետք է հարուստներն ավելի հարստանան, որ մնացածին պահեն։ Բայց նման ձևով որևէ երկիր չի զարգացել, և Հայաստանն այդ առումով բացառություն չի լինի։ Պետությունը, ըստ էության, իր վրայից վերցնում է եկամուտների վերաբաշխման շատ կարևոր գործառույթը։ 

Պետությունը պետք է հարկեր հավաքեր, վերաբաշխեր դրանք հասարակության մեջ, ստեղծեր հանրային բարիքներ, օրինակ՝ որակյալ անվճար կրթության, առողջապահության և այլնի տեսքով։ 

Պետությունը, սակայն, իր պատասխանատվությունից հրաժարվում է՝ փոխանցելով այն մասնավորի վրա»,-ընդգծեց նա։ 

Սուրեն Պարսյանը շեշտեց, որ համահարթ մոդելի հետևանքներն արդեն իսկ բավականին հստակ են։ «Միջազգային պրակտիկան այդ առումով բավականին հարուստ է։ Համահարթ եկամտային հարկի մոդելի կիրառման հետևանքով եկամուտների անհավասարաչափ բաշխվածությունն ավելի է խորանում, պետական պարտքը ավելի արագ է մեծանում, խախտվում է սոցիալական արդարությունը։ 

Այս առումով կա Վրաստանի օրինակը, որը եկամուտների անհավասարաչափ բաշխման ցուցանիշով ԱՊՀ երկրների շարքում առաջինն է։ 

Սովորաբար հետագայում երկրները պարտադրված են լինում վերանայել իրենց քաղաքականությունը և բավականին լուրջ դժվարությունների առաջ են կանգնում։ 

Առհասարակ հարկային քաղաքականությունը յուրաքանչյուր երկրի համար կարևոր հիմնաքարերից մեկն է։ Ցավոք, մեր երկիրը որդեգրեց ծայրահեղ լիբերալ մոդել՝ հասարակությանը էլ ավելի բևեռացման տանելով»,-եզրափակեց մեր զրուցակիցը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

AraratBank places its 27th issue of dollar bonds Ucom launches network modernization efforts in few regions of Armenia Ucom Launches Network Modernization Efforts in Regions of Armenia 5 000 dram bonus from IDBank for pension card holders World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the countryIDBank as a Participant in the Conference of My Forest Armenia NGOIDBank issues the 1st tranche of dollar bonds of 2024In 2023, the SME Loan Portfolio of Ameriabank Reported More Than 30% Growth Amio digital cards with unlimited opportunities and 5% cashback Mining plays an important role in providing materials for energy transition and green economy: Roman Khudoli International Client’s Day at IDBank Termination of service of MIR cards. IDBank Three Sad Stories about Fraudsters Ucom showed high and stable growth in fixed and mobile communications in 2023 The number of Team mobile subscribers is over 1 millionOn the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded 3,780,052 Drams to the City of Smile Fund: The Power of One Dram Will Go to My forest Armenia in March Global Finance Recognizes Ameriabank's Leadership in Sustainable Finance in Armenia How AMIO succeeded in gathering its team, partners and customers around a common goal What to Give on The Occasion of Women's Day? Idram and IDBank Half Price for Everyone and up to AMD 15.000 Welcome Bonus for New Customers. IDBank Ucom congratulates everyone with spring holidays with a special offer Doing Digital Forum Returns Featuring Brett King as Keynote Speaker We celebrate the successes of AMIO BANK and Ingo Armenia in 2023 ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structureA Millionaire Wanted: New Draw from IdramUcom's fixed network is now available at Ashtarak Visa & Unibank Unique opportunities to Olympic Games fans thanks to Visa in ArmeniaThe renovated Ucom sales and service center opened at Komitas 30Privileged conditions with the Business Prime package Interview with Chairman of BOGG PLC Mel CarvillGet 5% cashback on your AMIO digital card! Get 5% cashback on your AMIO digital card! Book Giving Day in Khnko Aper Library. IDBankTransfer your loan and take benefit of the 1.5% low interest refinancing offer AraratBank Donates to Regional Libraries: BOOKS FOR ALLAmeriabank set to join BOGG, a London Stock Exchange (LSE) listed financial group as a standalone entity Which Book to Choose as a Gift for the Book Giving Day? A Piece of Advice from Idram and IDBankAMIO BANK will start the leasing process in the immediate future Fast Bank has received a Mastercard membership license Two new sports channels in Ucom's uTV channel list A bunch of smiles in the city. "Artsakh" branch of AMIO BANK has been reopened A network ready for the transition to 5G and qualitatively new television. Ucom signed official agreements with Nokia and MediaKind How to Celebrate Love Days? A Piece of Advice from Idram and IDBank Visa Travel card - your best friend of the road Ardshinbank announces agreement to acquire HSBC Armenia Fastex to Provide up to 5 Million $FTN to the “Olympionic” Sports Foundation AMD 3,665,972 to Armenian Mothers. In February, Cancer Awareness Month, The Power of One Dram will be directed to the City of Smile Ambassadors accredited to Armenia, Galaxy Group and Ucom leaders spoke at the largest event of the European Business Association Idplus Digital Fuel Cards: Everyone Makes a Plus