Պետք է զարգացնել ներքին զբոսաշրջությունը. փորձագետների դիտարկումներ. «Փաստ»
Общество«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Հուսանք, որ այս համաճարակը շուտ կընկրկի, սակայն շաբաթներ և ամիսներ անց աշխարհի բոլոր պետությունները կանգնելու են կարևորագույն խնդիրների առաջ: Առաջնայինը սեփական տնտեսության վերականգնումն է, որովհետև նույնիսկ գերհզոր պետությունների դեպքում պարզ է՝ խնդիրներից խուսափել չի ստացվելու:
Հայաստանը ևս պետք է վերականգնի իր տնտեսության ներուժը, կյանքի կոչի հակաճգնաժամային ծրագրերը, որոնց մասին արդեն իսկ խոսվում է, օգնության ձեռք մեկնի փոքր ու միջին ձեռնարկություններին՝ հաղթահարելու դժվարությունները:
Այն, որ Հայաստանը կարող է դառնալ զբոսաշրջային երկիր, հաճախ ենք ասում: Այս առումով ոգևորող էին նաև նախորդ տարիների ցուցանիշները, թե որքան զբոսաշրջիկներ են այցելում մեր երկիր, որքան գումար են միջին հաշվարկով ծախսում Հայաստանում:
Տարիների ընթացքում զբոսաշրջիկների արձագանքներից դատելով՝ կարելի է ասել, որ Հայաստանը հետաքրքիր է զբոսաշրջիկների համար, գրավում է ոչ միայն պատմությամբ, տեսարժան վայրերով և էկոլոգիական մաքուր սնունդով, այլ նաև համարվում է ապահով երկիր: Դեռ ամիսներ առաջ տուրիստական տարբեր պորտալներ խորհուրդ էին տալիս այս տարի ամռանը հենց Հայաստան այցելել, սակայն կորոնավիրուսը խախտեց բոլոր ծրագրերը:
Ինչպես ասում են՝ ցանկացած փորձության պահի պետք է մտածել ինչպես ելքեր գտնելու, այնպես էլ ապագայի մասին: Հաջորդական քայլեր պետք է ձեռնարկվեն նաև զբոսաշրջության ոլորտի զարգացումն ապահովելու համար, այստեղ անելիք ունի, իհարկե, պետությունը, որն առաջիկայում կներկայացնի իր քայլերը: Կարող ենք նշել, որ զբոսաշրջության զարգացման համար հիմա լավագույն տարբերակ կարող է լինել ներքին տուրիզմի զարգացումը:
Հայաստանի տուրօպերատորների և տուրգործակալների ասոցիացիայի հիմնադիր նախագահ Կարինե Դավոյանը նշում է՝ ակնհայտ է, որ այս լարված օրերից հետո բոլորս էլ գոնե մի քանի օրով հանգստի կարիք ենք ունենալու: Իսկ ստեղծված իրավիճակն էլ լավ առիթ է երկրում ներքին զբոսաշրջությունը զարգացնելու համար:
«Արդեն մի քանի օր է՝ այդ գաղափարը պտտվում է գլխումս: Ակնհայտ է, որ ամբողջ աշխարհում այս համաճարակի պատճառով տուժող առաջին ոլորտներից մեկը հենց զբոսաշրջությունն է լինելու: Այդ մասին են վկայում տարբեր երկրների իմ գործընկերների, փորձագետների հետ զրույցները: Առաջիկա ամիսներին, եթե անգամ խոշոր պետություններ այցելություններ լինեն, Հայաստանի համար մի քիչ բարդ կլինի: Մեզանից մեծ ջանքեր էին պահանջվում, որպեսզի Հայաստանի՝ որպես զբոսաշրջային երկրի ճանաչելիությունը մեծացնեինք, հիմա ստացվում է, որ նախկին տարիներին կատարված ամբողջ աշխատանքը՝ թե՛ պետական գերատեսչությունների, թե՛ մասնավոր հատվածի, կարծես թե, պետք է սկսվի զրոյից»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Դավոյանը:
Նա ընդգծում է՝ այո՛, այսօր ներքին զբոսաշրջությունը զարգացնելու լավ հնարավորություն ունենք:
«Ի դեպ, սրան պետք էր նաև նախկինում ուշադրություն դարձնել: Մեր երկրում ներքին տուրիզմը շատ քիչ է տարածված: Օրինակ՝ մի քանի տարի առաջ շատ էի զարմացել, երբ ինձ ասացին, որ Իտալիայում այլ երկրներից եկող զբոսաշրջիկների թիվն ամբողջ զբոսաշրջության ցուցանիշների մեջ ընդամենը 25 տոկոս է կազմում, իսկ զբոսաշրջության զարգացման հիմնական ուղղությունը ներքին զբոսաշրջությունն է: Իտալացիները սիրում են շրջել իրենց երկրում՝ այցելել ծովափ, լինել պատմամշակութային վայրերում և այլն»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Դավոյանն ընդգծում է՝ ամեն վատ իրավիճակում պետք է ինչ-որ լավ բան տեսնել և ելք գտնել: «Խնդիրները լուծելու հնարավորություն միշտ էլ ունենք: Այո՛, ներքին տուրիզմը պետք է զարգացնել: Այստեղ մեծ ուշադրություն պետք է դարձնել գնային քաղաքականությանը: Այն մարդիկ, որոնք տարբեր մարզերում գործունեություն են ծավալում զբոսաշրջության ոլորտում, պետք է մեղմացնեն գները:
Իհարկե, գաղտնիք չէ, որ շատերը կցանկանան միանգամից ու արագ վերականգնել իրենց կորուստները, բայց պետք է այդ մտքից հրաժարվեն, կիրառեն մեղմ չափորոշիչներ, գներն ավելի բալանսավորված լինեն, մարդկանց համար մատչելի, տնտեսվարողներն առաջնորդվեն շատ հաճախորդ ունենալու սկզբունքով:
Միևնույն ժամանակ չպետք է վատացնեն ծառայությունների որակը, այսինքն գների իջեցումից որակը չպետք է տուժի: Տնտեսվարողները պետք է հասկանան, որ դա անում են մեր երկրի բնակիչների համար: Եթե բոլորս չմիավորվենք այս խնդիրները լուծելու համար, ոչ մի բան չենք կարողանա անել»,-եզրափակում է Կարինե Դավոյանը:
Խնդրի վերաբերյալ «Փաստը» մեկնաբանություն խնդրեց տնտեսական զարգացման նախաձեռնությունների կենտրոնի տնօրեն Մարինե Առաքել յանից՝ հետաքրքրվելով, թե արդյոք կարո՞ղ է մեր երկրում հնարավորություն ստեղծվել ներքին զբոսաշրջությունը զարգացնելու համար, և ճիշտ աշխատանքի դեպքում կշահե՞ն զբոսաշրջային ընկերությունները և պետությունը:
Առաքելյանը նախ նշում է՝ զբոսաշրջության համաշխարհային կազմակերպությունը վերագնահատել է տարեսկզբին արված հաշվարկները և կանխատեսում է կորոնավիրուսի հետևանքով համաշխարհային զբոսաշրջության հոսքերի շուրջ 20-30 տոկոս անկում, ինչն էլ կհանգեցնի համաշխարհային տնտեսությունում այս ոլորտից ստացվող ֆինանսական հոսքերի նվազմանը, որն, ի դեպ, նախնական հաշվարկներով կազմելու է 300-450 միլիարդ ԱՄՆ դոլար:
«Հայաստանի պարագայում կարևոր է հետճգնաժամային այնպիսի միջոցառումների իրականացումը, որոնք կնպաստեն զբոսաշրջության զարգացմանը, և հատկապես ներքին զբոսաշրջային այցելությունների աճ կապահովեն: Այս համատեքստում, իմ գնահատմամբ, կարելի է կենտրոնանալ մասնավորապես երեք ստրատեգիական քայլերի վրա:
Առաջինը՝ ներքին զբոսաշրջության աճին էապես կարող է նպաստել սոցիալական փաթեթի հանգստի ապահովման ծառայության շահառուների քանակի ընդլայնումը, որը հնարավորություն կտա իրենց հանգիստը Հայաստանում կազմակերպել ավելի մեծ թվով աշխատողների: Երկրորդը՝ համայնքներում մեծացնել պետական աջակցությամբ իրականացվող փառատոնների և տոնակատարությունների ծավալը, որը յուրահատուկ գրավիչ դերակատարում կունենա վերոնշյալ խնդրի կարգավորման համար:
Եվ երրորդ՝ զբոսաշրջային ոլորտի տնտեսվարողներին տրամադրել որոշակի հարկային արձակուրդներ և, ըստ անհրաժեշտության, ընթացիկ իրացվելիության ռիսկերը մեղմելուն ուղղված նաև անտոկոս վարկեր՝ հնարավորություն ընձեռելով նրանց նվազագույն կորուստներով ոտքի կանգնել և ավելի ճկուն գնային քաղաքականություն իրականացնել՝ նպաստելով ներքին զբոսաշրջային այցելությունների ապահովմանը»,-ընդգծում է Մարինե Առաքելյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
