Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ» «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ» Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ» Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ» Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ» Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ» Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ» Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում


«Սե­րը ժա­ռան­գել եմ մայ­րի­կիցս». պահ­պա­նե­լով ժա­նյակա­գոր­ծու­թյան ավան­դույթ­նե­րը. «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Ժանյակագործությունը հայկական կիրառական արվեստի հնագույն և ավանդական ճյուղերից է: Նշվում է, որ տիրապետելով ժանյակ հյուսելու գրեթե բոլոր եղանակներին, հայ կանայք առավելությունը տվել են ասեղնագործ ժանյակին: Այս եղանակով գործվել են սփռոցներ, վարագույրներ, ծածկոցներ, թաշկինակների, գլխաշորերի երիզներ և ոչ միայն: Հայ էթնիկ մշակույթում յուրահատուկ տեղ է գրավում նաև ասեղնագործությունը, որը սիրված զբաղմունք էր Հայաստանի բոլոր քաղաքներում և գյուղերում:

Դիլիջանում բնակվող Արմինե Պողոսյանը և՛ ժանյակագործում է, և՛ ասեղնագործում: «Ավարտել եմ Երևանի պետական համալսարանի դեկորատիվ-կիրառական արվեստի ֆակուլտետը՝ դեկորատիվ կիրառական նկարչի որակավորմամբ, բայց ժանյակագործության բոլոր հմտությունները ձեռք եմ բերել Դիլիջանի նկարչական դպրոցում»,«Փաստի» հետ զրույցում նշում է Արմինեն:

Կան արվեստի ու արհեստի տեսակներ, որոնց նկատմամբ հետաքրքրությունն ուղղակի չի ծնվում, սովորաբար դրանց հանդեպ սերը ժառանգում են նախնիներից: Արմինեն նշում է՝ մեծացել է լավ միջավայրում, ունեցել հրաշալի ուսուցիչներ, բոլոր հարցերում իր աջակիցը եղել են ծնողները: «Ասեղնագործության նկատմամբ սերը ժառանգել եմ մորիցս: Նա հիմնականում ստեղծագործել է հելունով: Կարելու, ձևելու, ինչ-որ բան ստեղծելու, վերափոխելու սերը ժառանգել եմ նրանից: 

Մայրիկս ասեղնագործում էր, սիրում աշխատել կտորի հետ, միևնույն ժամանակ ինձ ուղղություն էր տալիս, թե ինչն ինչպես պետք է անել: 

Տիկնիկներիս համար զգեստներ էի ձևում ու կարում: Այս «սիրո» հարցում գուցե որոշակի դեր են ունեցել նաև գեները: Մայրական կողմից մեր բարեկամուհին՝ արվեստաբան, մանկավարժ Սերիկ Դավթյանը, ասեղնագործությանը վերաբերող բազմաթիվ ձեռնարկների հեղինակ է: 

Կարծում եմ՝ ամեն դեպքում ինչ-որ տեղ գեներն իրենցն արել են: Հետո արդեն սկսեցի հաճախել Դիլիջանի Հովհաննես Շարամբեյանի անվան գեղարվեստի մանկական դպրոց»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Արմինեն ընդգծում է՝ Դիլիջանի ժողովրդական արվեստի թանգարանը ստեղծվել է Հովհաննես Շարամբեյանի շնորհիվ, և կարևոր է, որ բոլորն իմանան այն մասին, թե ինչպես է նա կարողացել ի մի բերել և պահպանել հայկականն ու ավանդականը: «Պետք է իմանալ ավանդույթների մասին, իմանալ մարդկանց, որոնք թույլ չեն տվել, որ ավանդական արհեստներն ու արվեստները կորեն: 

Շարամբեյանն ունեցել է թոքերի հետ կապված խնդիրներ, հաստատվել է Դիլիջանում՝ իշխանուհի Մարիամ Թումանյանի տանը: Այստեղ բնակություն հաստատելու ընթացքում հայտնաբերել է, որ կան շատ վարպետներ, որոնք, չունենալով բարձրագույն կրթություն, հրաշալի ստեղծագործում են տան պայմաններում: Դիլիջանում շատ կանայք զբաղվել են ավանդական՝ հիմնականում Վանի կողմերի ժանյակագործությամբ: 

Սկսում է հավաքել այդ անկրկնելի նմուշները: Շարամբեյանը սիրել է հայկականը, ազգայինն ու ավանդականը, որոշել է՝ այն պետք է պահպանվի:

 Օրինակ՝ տեսնելով աշխարհագրության մասնագետ Նուշիկ Մալխասյանի աշխատանքները, որը դպրոցներից մեկում աշխատանքի ուսուցում է դասավանդել, խնդրում է նրան զարգացնել սպիտակ թելով արված ավանդական ժանյակագործությունը: Նա էլ սկսում է աշխատել մեր դպրոցում և կարելի է ասել, որ հենց նրա շնորհիվ է ձևավորվել ժանյակագործության դիլիջանյան «շկոլան»»,-ասում է ժանյակագործը:

Նշում է՝ դեռ հին ժամանակներից հայկական ավանդական ընտանիքներում բոլոր աղջիկները պարտավոր են եղել տիրապետելու ասեղնագործելու, ժանյակագործելու և այլ հմտություններին՝ ընդհուպ պետք է ասեղնագործեին իրենց օժիտը, այդ հմտությունները փոխանցում էին իրենց երեխաներին: 

«Հին ժամանակներում գորգագործները հիմնականում տղամարդիկ են եղել, որովհետև դա շատ ծանր գործ է: Բայց հետո, երբ առաջ են եկել հագուստի հետ կապված հարցեր, սկսել են միախառնվել մշակույթները, կանայք կարողացել են պահպանել ու փոխանցել ավանդույթները, զարդամոտիվները, որպեսզի հայկականը չկորչի՝ տարազի, սփռոցի, անկողնու պարագաների միջոցով»,-հավելում է մեր զրուցակիցը:

Ասում է՝ հիմա ժանյակագործության, ասեղնագործության հանդեպ հետաքրքրությունը մեծ է: «Սա նաև գումար վաստակելու միջոց է դարձել: Տպավորություն եմ ստանում, որ մեր օրերում բոլորը զբաղված են ստեղծագործական աշխատանքով՝ կավագործությամբ, զարդագործությամբ և այլն: Ոմանց մոտ ստացվում է, ոմանց մոտ՝ ոչ այնքան: 

Հասկանում ես, որ շատերը հեռու են արվեստից, նկարչությունից, բայց, միևնույն ժամանակ, նման աշխատանքներ պատրաստելով, գումար են վաստակում: Ի վերջո, կան արվեստի և արհեստի ուղղություններ: Արվեստն ավելի բարձր մակարդակի վրա է, բայց կան արհեստագործական ճանապարհով ստեղծված աշխատանքներ, որոնք իրենցից արժեք են ներկայացնում: Այսօր արվեստն ու արհեստը սկսել են հավասար քայլել»,-նշում է Արմինեն:

Բարձրագույն կրթությունն ավարտելուց անմիջապես հետո նա աշխատանքի է անցել գեղարվեստի դպրոցում: 1998 թվականից դասավանդում է այնտեղ: 

«Անկախության տարիներին ժանյակագործության հանդեպ հետաքրքրությունը պահպանվում էր, բայց հետո եկավ մի շրջան, երբ հատկապես նոր սերնդի ներկայացուցիչների մոտ հետաքրքրությունը մարեց, ժանյակագործությունը հետին պլան մղվեց, կարծես թե, դադարեցին գնահատել դրա արժեքը: Բայց հիմա այն երկրորդ շունչ է ստանում նաև այն ուսումնասիրող երեխաների շնորհիվ»,ասում է նա:

 

Ընդգծում է՝ ժանյակը չունի էսքիզ: 

«Դու ես իրեն թելադրում քո պայմանները, քո նկարը, պատկերացումները, անընդհատ գործում ես, բայց միևնույն ժամանակ չես կարող ուղղակի վերցնել հելունը ու սկսել գործել, որովհետև ժանյակն իր ձևով շատ է տարբերվում մյուս գործվածքներից: 

Չես կարող նույն աշխատանքը երկրորդ անգամ ստեղծել: Չեմ սիրում կրկնել նույն զարդանախշերը, մոտիվները, բայց ասեմ՝ եթե փորձեմ էլ, չի ստացվի: Հիմա շատ են զարմանում, որ երեխաները գործում են:

 Երբ նոր էի դասավանդում, շատ երիտասարդ էի ու այդ դաշտում անփորձ, իմ աշակերտների հետ ստեղծում էինք յուրօրինակ աշխատանքներ, որոնք մինչ այժմ պահվում են դպրոցում: Հիմա էլ շարունակում ենք նույն ոգով: Պահպանում ենք ավանդականը՝ փորձելով փոքրիկ նորամուծություններ անել: 

Ամեն ինչ կառուցվում է հնի վրա, կարևոր է ամուր բազա ունենալը, չես կարող նոր բան հորինել, բացառվում է, որ գյուտ անես: Բայց երբ ունենաս ամուր հիմք, միայն այդ դեպքում կկարողանաս փոքրիկ նորամուծություններ անել: Ես կարողացել եմ հինն ու նորը միաձուլել և հետաքրքիր լուծումներ ստանալ»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Արմինեի առաջին անհատական ցուցահանդեսը կայացել է 2000 թվականին Դիլիջանի ժողարվեստի թանգարանում: «Այն բազմաժանր էր՝ գոբելեն, ասեղնագործություն, նկարներ: Դրանից հետո մասնակցել եմ միջքաղաքային ու հետո արդեն միջազգային ցուցահանդեսների: Ցուցահանդեսների ժամանակ ներկայացնում ենք նաև երեխաների աշխատանքները: Իմ աշակերտուհին՝ Սաթինեն, դեռևս 2010 թվականին մասնակցելով Դելֆյան խաղերին, ոսկե մեդալի արժանացավ, ընդ որում, այն ժամանակ ժանյակագործությունն առաջին պլանում չէր, դրա մասին քիչ էր խոսվում: 

Հայկական ժանյակը ներկայացրել եմ 2018 թվականին Վաշինգտոնում կայացած ցուցահանդեսի ժամանակ, 2020 թվականին Հնդկաստանում ևս ներկայացրել ենք հայկական ժանյակագործության և ասեղնագործության ավանդույթները, հայ վարպետների աշխատանքները»,ասում է մեր զրուցակիցը:

Նշում է՝ տարբերակներ են գտնում աշխատանքների վաճառքի հետ կապված, ասում է՝ դա էլ է խթան հանդիսանում, որպեսզի մարդիկ շահագրգռված լինեն գործելու: «Կարող են տանը նստած տարբեր ծավալի աշխատանքներ կատարել ու, ինչպես ասում են, դրանով իրենց հացի գումարը վաստակել, ինչը շատ կարևոր է: Մարդը ստեղծում է գեղեցիկը, կարողանում է հաճույք պատճառել ինչ-որ մեկին իր այդ աշխատանքով և, բնականաբար, վաստակում գումար, որով նորից տարբեր նյութեր է գնում և շարունակում ստեղծագործել»,-եզրափակում է Արմինե Պողոսյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»«Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Աֆղանստանի ՊՆ-ն տեղեկացրել է թալիբների կողմից Պակիստանի ռազմակայանների գնդակոծման մասին Կանդայի վարչապետը խոստովանել է, որ ամեն օր մտածում է հրաժարականի մասին ՀՀ որոշ մարզերում սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիությունԳրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Կիևը մտադիր չէ երկարաձգել Ռուսաստանի հետ գազի տարանցման պայմանագիրԵՄ խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցությունն ու հայ-ադրբեջանական կարգավորումը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Անցած 3 օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 32 ՃՏՊ. 1 մարդ զոհվել է, 50-ը՝ վիրավորվելՆԳՆ-ն զգուշացնում է չանհանգստանալ Ջուր չի լինի Գրեթե հինգ ամսվա ընթացքում Հայաստանը լքել և չի վերադարձել ավելի քան 7,800 արցախցի Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը կրկին փակ է բեռնատարների համարՀաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե ՀովհաննիսյանՊահանջում ենք գործող իշխանություններից վերջ դնել մեր հայրենիքի տարածքների միակողմանի հանձմանը․ Ավետիք Չալաբյան Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի թշնամին է եւ վերջ. Էդուարդ ՇարմազանովԱրշակ Կարապետյանի նոր բացահայտումներն ու վարչապետի անհեթեթ հատարարություններին արձագանքըՈսկեպար-Բաղանիս հատվածում որոշվում է մեր երկրի ճակատագիրը․ Ավետիք Չալաբյան Թշնամուն զիջելու տարածք չունե՛նք. «Հայաքվեն» Բաղանիս գյուղում է. ՈւՂԻՂ Շուտով Ցեղասպանության հիշատակումը հավասարազոր է լինելու Ստամբուլում ամեն ապրիլի 24-ին «համատեղ ցավի» հիշատակման լոկալ արարողության. Դավիթ Սարգսյան Լատվացիները 700 մլն եվրո կներդնեն Լատվիայի արևային էներգիայի պարկերումԹուրքիան չի հրաժարվելու «Զանգեզուրի միջանցքի» պահանջներից Տիգրան Ավինյանը հետևել է Շենգավիթ վարչական շրջանում իրականացվող բարեկարգման աշխատանքներինՍպասվում են տեղումներ և մառախուղ, լեռնային գոտիներում՝ թաց ձյան տեսքով. Եղանակը Հայաստանում Կենդանակերպի այս նշանների ներկայացուցիչների բախտը կբերի սիրո մեջ Չենք ճանաչում ՌԴ կողմից Ղրիմի բռնակցումը․ Թուրքիայի ԱԳՆ ՌԴ նախագահական ընտրություններում ՀԱՊԿ ԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում ՀՀ ներկայացուցիչներ չկանԱլիևը Նիկոլի գլխին «պայթեցրեց» Դուշամբեի վերելակում հողերը հանձնելու պայմանավորվածությունը․ ՀամբարյանԱրթուր Ալեքսանյանը UWW-ի դասակարգման աղյուսակի առաջատարն է Ամիրյան փողոցում ավտոբուսի վարորդի և ուղևորի միջև ծագած վիճաբանությունն ավարտվել է նրանց ձերբակալությամբ Ի՞նչ է կորցրել ՆԱՏՕ-ն Հայաստանում Միացյալ Նահանգները վերահաստատում է իր հանձնառությունը Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության ձեռքբերմանը․ Բայդեն Արարատ Միրզոյանի ձախողումը Ապակյա կոլբաներից, ջրով լի տակառներից մինչև ժամանակակից կրակմարիչներ. «Փաստ»