Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ռուսաստանում միգրանտների թվային հսկողություն կսահմանվի. Պետդումայի փոխխոսնակ Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ Բրազիլիա


Կապիտալ ծախսերի թերակատարման և չօգտագործված տնտեսական ներուժի թնջուկը. «Փաստ»

Վերլուծական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Սպասվում է, որ համաշխարհային տնտեսության մեջ ամիսներ շարունակվող ճգնաժամային իրավիճակով պայմանավորված՝ լուրջ փոփոխություններ են տեղի ունենալու մարդկության կյանքում։ Եվ առկա անորոշ իրավիճակը ստիպում է տարբեր միջազգային կառույցների այնպիսի կանխատեսումներ անել, թե կորոնավիրուսի համաճարակը ամենամեծ հարվածը կհասցնի համաշխարհային տնտեսությանը 1930-ականների Մեծ դեպրեսիայից ի վեր։

Սակայն առկա մարտահրավերները բազմաթիվ երկրների ստիպել են ուղիներ փնտրել իրենց տնտեսությունները արագ վերականգնելու և աշխուժացնելու համար։ Դա տեղի է ունենում բիզնեսին աջակցություն տրամադրելու և այնպիսի միջոցառումների իրականացման տեսքով, որոնք նոր թարմ օդ կապահովեն տնտեսության համար։

Առկա տնտեսական ճգնաժամը աստիճանաբար հաղթահարելու հարցը մեծ ակտուալություն ունի նաև Հայաստանի համար։ Եվ առանձին դիտարկելու թեմա է, թե ինչ քայլեր են ձեռնարկում իշխանություններն այս ուղղությամբ։ 

Հատկանշական է, որ բիզնեսին վարկավորելուց զատ կառավարությունը այս փուլում հատուկ շեշտադրում է կատարում կապիտալ ծախսերի իրականացման վրա։ Պատահական չէ, որ դեռևս ապրիլին վարչապետ Փաշինյանի մոտ տեղի ունեցած խորհրդակցության ժամանակ վերջինս հայտարարեց, թե ճգնաժամից դուրս գալու իրենց առաջնային գործիքը կապիտալ ծախսերի արդյունավետ իրականացումն է լինելու։

Առավել մանրամասն պատկերացնելու համար, թե ինչի մասին է խոսքը, նշենք, որ բյուջեի ծախսերը բաժանվում են երկու խոշոր խմբի՝ ընթացիկ ծախսեր և կապիտալ ծախսեր։ Ընթացիկ ծախսեր կարող են լինել, օրինակ՝ պետական հիմնարկների աշխատավարձերը, գնումները, սոցիալական նպաստները, կենսաթոշակները և այլն։

Իսկ կապիտալ ծախսերը պետական բյուջեից տնտեսության մեջ կատարվող ներդրումներ են, որոնք իրականացվում են հիմնականում ենթակառուցվածքներում ու մարդկային կապիտալում (կրթություն, առողջապահություն և այլն)։ Եվ հատկանշական է, որ կապիտալ ծախսերի մի մասն էլ սովորաբար արվում է միջազգային կազմակերպություններից ստացված վարկերի հաշվին:

Տնտեսության համար մեծ կարևորություն ունի ինչպես հարկերի հավաքագրման դինամիկան, այնպես էլ հավաքված գումարները ժամանակին և թիրախային ծախսելը։ Տնտեսական աճի վրա բացասական ազդեցություն կարող են ունենալ ինչպես բյուջեի ընթացիկ ծախսերի, այնպես էլ՝ կապիտալ ծախսերի թերակատարումը։

Եվ պետք է հաշվի առնել, որ ծախսերի թերակատարումը հիմնականում հանգեցնում է արտադրողականության, արտահանման և աշխատավարձերի նվազեցման, իսկ մյուս կողմից աճում է գործազրկությունը, և համապատասխան ենթակառուցվածքներում (դպրոցներ, հիվանդանոցներ, ճանապարհներ և այլ) նախատեսվելիք ներդրումները այդպես էլ իրականություն չեն դառնում։ 

Ըստ էության, կապիտալ ծախսերի թերակատարված ամեն տոկոս իր հերթին բերում է մեր երկրում ծանրացող սոցիալական իրադրության ավելի բարդացման:

Այս համատեքստում պետք է ուշադրություն դարձնել, որ 2019 թվականին նախատեսված է եղել 262 միլիարդ դրամի չափով կապիտալ ծախս, որից կատարվել է 192 միլիարդ դրամը: Այսինքն՝ 70 միլիարդ դրամով թերակատարվել է, ինչը վկայում է այն մասին, որ մեր ունեցած լրացուցիչ տնտեսական պոտենցիալը փաստացի չի իրացվել։

Կապիտալ ծախսերի այսպիսի թերակատարման փաստը Փաշինյանը փորձում էր արդարացնել այն պնդմամբ, թե նախատեսված ծախսերը թերակատարվել են, քանի որ կառավարությունը հաշվի է առել դրանցում առկա կոռուպցիոն ռիսկերը և հնարավոր չարաշահումները։ 

Այնինչ բազմաթիվ տնտեսագետներ այն կարծիքին են, որ կապիտալ ծախսերը թերակատարվել են որակյալ մասնագետների բացակայության պատճառով, որոնք պետք է կազմակերպեին վարկային ծրագրերի շրջանակներում կատարվող գնումները ու մյուս գործընթացները։

Եվ լիովին տրամաբանական է, որ 2019 թվականին նախատեսված կապիտալ ծախսերի թերակատարման իրողությունը կառավարության հասցեին բուռն քննադատության տեղիք տվեց։ 

Ուստի սրանից հետո տպավորություն էր ստեղծվում, թե այս տարի, հաշվի առնելով նաև կորոնավիրուսային ճգնաժամի խորացումը, իշխանությունները ձեռնամուխ կլինեն, որ կապիտալ ծախսերն իրականացվեն նախատեսված գրաֆիկով և բարձր որակով, բայց արի ու տես, որ այս տարվա առաջին կեսի համար արդեն իսկ ծախսերի թերակատարման նշաններ կան։ Այսպես՝ այս տարվա առաջին հինգ ամսում՝ հունվար-մայիսին կապիտալ ծախսերը կազմել են շուրջ 36,3 մլրդ դրամ, մինչդեռ վեց ամսում դրանք պետք է կազմեին 118 մլրդ դրամ։ Փաստորեն ստացվում է, որ հինգ ամսում կատարվել է կիսամյակի ծրագրի միայն 30,7%-ը։

 

Ու չնայած հունիսի ամբողջական ցուցանիշները դեռ չկան, սակայն միայն այդ ամսվա ընթացքում մնացած 69,3%-ի՝ մոտ 82 մլրդ դրամի կապիտալ ծախս կատարելու հավանականությունը զրոյական է, և այսպիսով ծախսերի թերակատարումն արդեն կարելի է համարել կատարված փաստ։ Սա իշխանությունների համար պետք է լինի լուրջ ահազանգ, քանի որ մեծ է հավանականությունը, որ մենք այս տարի նույնպես կարող ենք ամբողջ ծավալով չիրացնել մեր ունեցած տնտեսական ներուժը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

Ո՞վ է փչացնում հայ-ռուսական հարաբերությունները Ավստրալիան մտադիր է իր արևային վահանակներն արտադրելԱլենը չի վիրավորվում Մարուքյանի «անբարոյականի վաստակ» բառերից,բայց մնացածներին դատի է տալիս.Մկրտչյան Ռուսաստանում միգրանտների թվային հսկողություն կսահմանվի. Պետդումայի փոխխոսնակ Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է