Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ Բրազիլիա ՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ


Ամեն ինչ տեղի է ունենում կուլիսների հետևում. ի՞նչ «բոլորովին այլ իրականություն» նկատի ունի Փաշինյանը․ «Փաստ»

Վերլուծական

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

rossaprimavera.ru-ն «Ինչու՞ են Սյունիքում Հայաստանի սահմանը գծում GPS-ով» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը բազմիցս տարածքային պահանջներ է ներկայացրել ոչ միայն Լեռնային Ղարաբաղի, այլ նաև բուն Հայաստանի նկատմամբ: Մասնավորապես, նա շատ է հիշատակել Իրևանի (Երևան) խանությունը, Զանգեզուրը և Սևանը: Դիտարկենք ադրբեջանական կողմի տարածքային պահանջը Սյունիքի (Զանգեզուրի) նկատմամբ: Սյունիքի մարզն ընդհանուր առմամբ ունի աշխարհաքաղաքական մեծ նշանակություն հատկապես Հայաստանի համար: Այդտեղով է անցնում Իրանի հետ սահմանը, որտեղով Ադրբեջանի կամ Թուրքիայի հետ հարաբերությունների սրման դեպքում կարող են առաքվել ապրանքներ:

Չնայած Հայաստանը հյուսիսից սահմանակից է Վրաստանին, բայց Թուրքիայի և Ադրբեջանի ուժեղ ազդեցությունը Վրաստանի վրա այս սահմանը ծայրաստիճան խոցելի է դարձնում: Դա ցույց է տվել նաև Լեռնային Ղարաբաղի այս տարվա պատերազմը, երբ Վրաստանն անմիջապես արգելափակել էր ռազմական բեռների տարանցումը իր ցամաքային և օդային տարածքներով: Տարբեր տարիներին Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների բանակցությունների և հայտարարությունների ողջ պատմությունը վկայում է, որ աշխարհաքաղաքական տեսանկյունից Սյունիքի սեփականության հարցը առանցքային է և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի համար: ԽՍՀՄ-ում հանրապետությունների սահմանները գծվել են այն հիմքով, որ բոլորը մի պետության մաս են կազմում, այսինքն՝ սահմանները եղել են բավականին մոտավոր և պայմանական:

ԽՍՀՄ փլուզումից հետո երկրների միջև սահմանազատումները պարզել են, որ դրանք բավականին երկար և բարդ գործընթացներ են, ուստի նախկին ԽՍՀՄ հանրապետությունների միջև սահմանները որոշ տեղերում դեռ անգամ որոշված չեն: Օրինակ՝ Վրաստանի և Ադրբեջանի սահմանը գծանշված է ընդամենը 66% -ով, Վրաստանն ու Հայաստանը սահմանազատել են սահմանի մոտ կեսը: Սկզբունքորեն, սահմանազատում չի իրականացվել հայ-ադրբեջանական սահմանին՝ Լեռնային Ղարաբաղին հարակից տարածքներում: Առաջին ղարաբաղյան պատերազմից հետո Սյունիքի մարզի սահմանը ԼՂՀ-ի հետ է եղել, և այն եղել է ամբողջովին թափանցիկ: Ներկայումս այդ հատվածում սահմանազատման ընթացքում պարզվել է, որ սահմանը անցնում է բնակավայրերի մոտով, անգամ միջով և հատում է ռազմավարական կարևոր ճանապարհներ:

Փորձագետները նշում են նաև, որ ոչ միայն տարածաշրջանի բնակավայրերը, այլ նաև երկրի հարավն ու Իրանը կապող տրանսպորտային միջանցքի որոշ հատվածներ հայտնվում են Ադրբեջանի տարածքից գնդակոծությունների վտանգի տակ: Ամենամեծ խնդիրը սահմանի գծանշման շտապողականությունն է: Հաճախ դա տեղի է ունենում պարզապես GPS-ով տեղորոշմամբ ադրբեջանական զինուժի՝ սահմանի ինչ-որ հատվածում հայտնվելու պատճառով, ինչպես դա եղել է Սոթքի հանքում: Սյունիքի մարզի սահմանին հայ զինծառայողները լքում են իրենց դիրքերը դե յուրե Ադրբեջանի տարածքում հայտնվելու պատճառով, չնայած, ըստ եռակողմ հայտարարության պայմանների, կողմերը պետք է մնան իրենց այն դիրքերում, որտեղ եղել են հայտարարության ստորագրման պահին:

Սահմանազատման գործընթացում շտապելը և ոչ թափանցիկությունը բացատրվում է նրանով, որ նույնիսկ տեղական իշխանությունները, որոնց տարածքում կատարվում է սահմանազատումը, որևէ կերպ ներգրավված չեն այդ գործընթացին և դրա մասին տեղեկանում են փաստի արձանագրումից հետո: Հայաստանի իշխանության կողմից ոչ մի հասկանալի բացատրություն չի տրվում, ամեն ինչ տեղի է ունենում կուլիսների հետևում: Դա հանգեցրել է այն փաստին, որ անգամ մարզային և տեղական իշխանություններն են միանում բողոքի ցույցերին և պահանջում կառավարության հրաժարականը: Այնուամենայնիվ, իշխանությունը կարծես թե չի նկատում ո՛չ Սյունիքի մարզի բարձունքներից հայկական զորքերի «լուռ» դուրսբերումը, ո՛չ էլ բնակիչների և տեղական իշխանությունների բողոքները:

Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Հայաստանի Սյունիքի մարզում սահմանազատման գործընթացում դիրքերի հանձնումն իրականացվում է սահմանին լարվածությունը թուլացնելու և Սյունիքի մարզի անվտանգությունն ապահովելու նպատակով: Ըստ նրա խոսքերի, «այս օրերին Սյունիքում հստակեցվում են սահմանները, Հայաստանի զինված ուժերը տեղակայվում են հանրապետության միջազգայնորեն ճանաչված սահմաններում, դա բերում է փոփոխություններ, ստեղծում որոշակի դժվարություններ և անհարմարություններ, ընդ որում, բերում է հույզերի բորբոքման, գնահատականներ կան, որ այն, ինչ տեղի է ունենում, Սյունիքը հանձնել է, բայց իրականությունը բոլորովին այլ է»: Դժվար է ասել, թե ինչ «բոլորովին այլ իրականություն» նկատի ունի Փաշինյանը, սակայն նրա հայտարարությունները միայն խորացնում են քաոսը և նոր բողոքների տեղիք տալիս: Հավանական է, որ ադրբեջանական կողմը ինչ-որ քարտեզներ է գտել, որոնց վրա սահմանը գծված է մի փոքր այլ կերպ:

Տրամաբանական կլիներ, եթե այդ հարցերը պարզաբանվեին երկկողմ և եռակողմ հանձնաժողովների կողմից ՝ փորձառու մասնագետների պարտադիր ներգրավմամբ: Սակայն հանկարծ պարզվել է, որ ներկայումս Հայաստանում չկա մեկը, որը կարող է արհեստավարժորեն զբաղվել սահմանազատմամբ: Պատկերացրեք, որ չկա: 2020 թվականի ապրիլին լուծարվել է Հայաստանի կադաստրի կոմիտեին կից գործող «Գեոդեզիա և քարտեզագրություն» ՊՈԱԿ-ը, որը պատասխանատու էր տեղագրական քարտեզների ստեղծման համար և ներգրավված էր Վրաստանի հետ սահմանազատման աշխատանքներին: Բազմաթիվ փորձագետներ են նշում Լեռնային Ղարաբաղում Հայաստանի պարտության տարօրինակությունը և Հայաստանի վարչապետին մեղադրում դավաճանության, դիրքերն ու բնակավայրերը հանձնելու մեջ:

Ներկայումս էլ ոչ պակաս տարօրինակություններ կան Սյունիքի մարզի սահմանազատման աշխատանքներում: Իշխանությունը չի հայտարարում որևէ հստակ դիրքորոշում, իսկ տարածքներ հանձնելը բացատրում է անվտանգության պահանջներով: Իրավիճակի պարադոքսն այն է, որ պատերազմում պարտված Նիկոլ Փաշինյանը փաստացի հանձնվելուց 40 օր անց էլ դեռ իշխանության մեջ է: Տպավորություն է ստեղծվում, որ բոլոր նրանք, ովքեր պահանջում են նրա հրաժարականը, մեծ հաշվով, չեն ցանկանում վերցնել այդ իշխանությունը: Վարչապետը, կարծես, պատրաստ է անդադար տարածքներ հանձնել արդեն բուն Հայաստանում: Բայց վերնախավն ու հայ ժողովուրդը պատրա՞ստ են դրան: Ի վերջո, եթե ամեն ինչ այդպես շարունակվի, ապա հայերը կարող են մնալ ոչ միայն առանց Ղարաբաղի, այլ նաև առանց Հայաստանի:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Եղեգնաձորում սպանության փորձ կատարելու վարույթով կալանավորվել է 32–ամյա բնակիչը 102-րդ ռազմաբազայի և ռուս սահմանապահների ներկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է. ՌԴ ԱԳՆ Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին Պապիկյանի գլխավորությամբ քննարկվել են սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի զարգացման ծրագրի ընթացքին վերաբերող հարցեր Փաշինյանի թիրախում Արցախի իշխանություններն են ԵՄ-ԱՄՆ-Հայաստան հանդիպմանը Երևան-Բաքու կարգավորումը չի քննարկվելու. ԵՄ-ն հակադարձել է Բաքվին Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի Ալիևին նոր պատերազմ է հարկավոր. Ռուսական մամուլի անդրադարձը Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»