Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ Բրազիլիա ՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե Իսայան


Լապշա. ինչո՞ւ էր այն ժամանակին համարվում հարուստների կերակուր. «Փաստ»

Lifestyle

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Լապշա պատրաստվել է շատ վաղուց, և այժմ անհնար է ճշգրտորեն նշել առաջին անգամ ստանալու ժամանակն ու վայրը: Հայտնի է միայն, որ լապշան հայտնի է եղել դեռ մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակում: Անգամ եգիպտական դամբարաններում են հայտնաբերվել լապշա պատրաստող մարդկանց պատկերներ, իսկ սարկոֆագներում հայտնաբերվել են լապշայի մնացորդներ, որոնք դրված են եղել մեռյալների հետ՝ դեպի Մեռյալների թագավորություն երկար ճանապարհի համար: Էտրուսկյան Բանդիտաչչա նեկրոպոլիսում հայտնաբերել են մ.թ.ա. 4-րդ դարով թվագրված ժայռապատկերներ, որտեղ պատկերված են լապշա պատրաստելու խոհարարական պարագաներ:

Իր ժամանակակից տեսքով լապշան մեզ է հասել արևելքից: Առաջին չինական կայսրը, որը լապշա է համտեսել, եղել է Վան Մանը, որը Չինական Կայսրությունը ղեկավարել է ընդամենը 14 տարի՝ Հան դինաստիայի ժամանակ (մ.թ. 9 - 23 թվականներ): Այդ նոր արտադրանքը զգալիորեն բարելավել է Չինաստանի աղքատների սննդակարգը, որը նախկինում սահմանափակված է եղել եփած ցորենի, բրնձի և սոյայի պարզ համադրություններով: Լապշան հիմա էլ հատուկ տեղ է զբաղեցնում չինական խոհարարական ավանդույթներում, քանի որ այն խորհրդանշում է ուժ և երկարակեցություն: Այնտեղ միշտ էլ կարելի է լապշա տեսնել Ամանորի կամ հարսանեկան սեղաններին: Այն հյուրերին մատուցվում է նաև ծննդյան օրը նշելիս:

Ենթադրվում է, որ լապշան տարածվել է Եվրոպայում Մարկո Պոլոյի շնորհիվ, որը այն բերել է 1292 թվականին Չինաստան իրականացրած հերթական ճանապարհորդությունից: Այնուամենայնիվ, Եվրոպայում լապշայի մասին հիշատակումներ կարելի է գտնել տասներեքերորդ դարից էլ շատ առաջ: Սիցիլիայում ապրող արաբները խմորի շերտեր են արևի տակ չորացրել: Լապշան հանրահայտ է դարձել Մեծ աշխարհագրական հայտնագործությունների ժամանակ, երբ անհրաժեշտություն է ծագել այնպիսի սննդատեսակի, որը կարելի է երկար ժամանակ պահել, շատ ծանր չէ և չի կորցնում իր օգտակար հատկությունները և սննդային արժեքը: 16-րդ դարում Իտալիայում լապշա և մակարոն արտադրողների միություններ են ստեղծվել իրենց սեփական կանոններով և կանոնակարգերով:

Ընդ որում, տարբեր քաղաքներում լապշա արտադրողներին տարբեր կերպ են կոչել, օրինակ՝ Լիգուրիայում՝ «ֆիդելարներ», Ֆլորենցիայում՝ «լազանիարներ», Նեապոլում՝ «վերմիչելլիներ», Պալերմոյում՝ «ատդիժանի դելա պաստաներ»: Բանն այն է, որ տարբեր տեղեր խմորը պատրաստել են տարբեր ձևերով: Նեապոլում խմորը հունցել են ոտքերով, այնուհետև քամել են տնային մամլիչով, որի վրա նստել է հինգ անձ: Նրանք նստել են, վեր կացել, նորից նստել և այդպես շարունակ, քանի դեռ խմորը չի դարձել միատարր: Հետո խմորը վերամշակել են այնպիսի հատուկ սարքերով, որոնք մսաղացի ցանցեր են հիշեցրել: Ստացվող լապշայի տեսակը կախված է եղել հենց այդ ցանցի տեսակից՝ «ֆիդելինի», «վերմիշելի», «տրենետտե» «լազանիետտե», «ֆարֆալլե», «պեննե», «խեցիննե», «ֆուզիլլի»:

Լապշան սկզբից կտրատել են ձեռքով, իսկ հետո սայրեր ունեցող ավտոմատ մեքենաներով։ Մինչև 16-րդ դարը լապշան ամենից հաճախ մատուցվել է որպես ճոխ աղանդեր, քանի որ դրա պատրաստման համար օգտագործվել է հատուկ ցորեն (կոշտ), ուստի լապշան եղել է թանկ կերակուր և ամենօրյա սննդակարգում օգտագործվել է միայն հարուստ խավի կողմից: Ի դեպ, լապշայի շնորհիվ է հայտնագործվել մի քանի ատամներով պատառաքաղը։ Մոտավորապես 1700 թվականին թագավոր Ֆերդինանդ Երկրորդի սենեկապան Գեննարո Սպադաչչինին է հորինել այն՝ սպագետտի ուտելու հարմարավետության համար:

17-րդ դարում լապշայի հետ կապված իրավիճակը սկսել է փոխվել, քանի որ հայտնվել են լապշա պատրաստելու մեքենաներ, ինչը հանգեցրել է այդ սննդատեսակի արտադրանքի ինքնարժեքի իջեցման: Լապշան Ռուսաստան է մտել Պետրոս 1-ինի շնորհիվ: Սակայն միայն 18-րդ դարի վերջին է Ռուսաստանում բացվել լապշայի արտադրության առաջին գործարանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Բարձրահարկ շենքում հզոր հրդեհ է բռնկվել․ ԲրազիլիաՌԴ-ի հետ կապերը խզելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի արժեքը Եվրամիության աչքում. ռուս քաղաքագետ Վրաերթի ենթարկված 83-ամյա կինը հիվանդանոցում մահացել է Եթե ընդունում ես, որ քեզնից ոչինչ չես ներկայացնում, դրանով նաև քո բանակցային դիրքերն ես թուլացնում. Դավիթ Ջամալյան ԶՊՄԿ-ն մասնակցել է ՀԱՊՀ Կապանի մասնաճյուղի կազմակերպած «Ապագա ճարտարագետ» էքսպոյին «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունն այս տարի կյանքի կոչվեց «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի շնորհիվ (տեսանյութ) Նիկոլ Փաշինյանը՝ Հայաստանի դեմ պատերազմի առաջին գծում Նիկոլն Իլհամի փիառշիկն է դարձել Սա խելագարություն է, պետք է վե՛րջ դնել՝ թե չէ՝ կհասնենք նրան, որ թշնամուն խնդրենք՝ «մեզ մի սպանեք» Վաղվանից մեր հանրապետության բոլոր առևտրային բանկերը, բացառությամբ ՎՏԲ բանկի, դադարեցնում են МИР քարտերի սպասարկումը. Շաքե ԻսայանԿասպից ծովում երրորդ երկրների ռազմական ներկայությունը հակասում է տարածաշրջանի շահերին․ Իրանի ԱԳՆԱպրիլի 5-ից հետո ակնհայտորեն Հայաստանում քաղաքական նոր իրողություն է ստեղծվելու. Արշակ Կարապետյան Տաք օդային հոսանքներ են ներթափանցել Հայաստան. Սուրենյանը՝ եղանակի մասին Իշխանությանն անհանգստացրել է Արցախի նախագահի պնդումը ՀՀ տարածքների նկատմամբ ադրբեջանական օկուպացիայի և տարածքային պահանջատիրության մասին․ Տիգրան Աբրահամյան Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով Fastex-ը վիրտուալ համերգներ է կազմակերպում «Ցերեբրում» վիրտուալ Երևանում Ջուր չի լինի Այսօր Ավագ Ուրբաթ է, տեղի կունենա Խաչելության կարգ Անկում տարադրամի շուկայում․ փոխարժեքն՝ այսօր Մայիսին կամ հունիսին սպասվում է Ռուսաստանի կողմից լայնածավալ հшրձակում, բայց մենք պատրաստ չենք․ մենք հիմա օգնության կարիք ունենք․ Զելենսկի «Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան