Ереван, 29.Март.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак Карапетян Ucom запускает процесс переоснащения сетей в ряде регионов Армении Сострадание и осознание личной ответственности к Родине и судьбе нашей страны создают основу для создания партии։ Аршак Карапетян Ucom запускает процесс переоснащения сетей в регионах Армении Пашиняновская власть вступила в опасную игру։ Аршак Карапетян Движение «Всеармянский фронт» сохранит суть и деятельность движения: Аршак Карапетян В 2023г. кредитный портфель МСБ Америабанка вырос более чем на 30% Горнодобывающая промышленность играет важную роль в обеспечении материалов для энергетического перехода и зеленой экономики: Роман Худоли Действующие власти больше не признают красных линий в антироссийской политике: Аршак Карапетян НАТО-сокрушающий диктатор для независимых наций и суверенных государств․ Хачик Асрян


«Այս իշխանությունների թեթև ձեռամբ հասարակություն-բանակ կապն ընդամենը մի քանի տարվա ընթացքում միանգամից խափանվեց». «Փաստ»

Интервью

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

«Փաստի» զրուցակիցն է «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Շիրազ Խաչատրյանը:

-Ինչպես հայտնի է, արդեն իսկ ձևավորվել է հայ-ադրբեջանական սահմանային հարցերը կարգավորող հանձնաժողով, որտեղ ներառված են ոլորտային մասնագետներ, որոնք, ինչպես հայտնի է, պետք է փոխհամաձայնության գան երկու երկրների միջև գոյություն ունեցող ռիսկային հարցերի և սահմանային խնդիրների լուծման շուրջ: Ի՞նչ եք կարծում, ի վերջո, հնարավո՞ր է՝ հանձնաժողովը կարողանա համաձայնության գալ և,ամենակարևորը, այդ փոխադարձ պայմանավորվածությունները լինեն հայանպաստ։

-Որպեսզի երկու երկրների միջև սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների գործունեության արդյունավետության մասին գոնե կարելի լինի մտածել, իմ կարծիքով, նախ՝ սահմանազատման գործընթացը պետք է սկսեն այն մասերում, որտեղ ադրբեջանական զինված ուժերը ներխուժել են ՀՀ սուվերեն տարածք։ Մասնավորապես, լինի դա Սոթք-Խոզնավար սահմանային հատվածում, թե Սյունիքի մարզի արևել յան սահմանագծով, այդտեղից պետք է սկսեն։ Ես հասկանում եմ, որ մեր իշխանություններն ամեն ինչ հակառակ են անում, ու հույս էլ չունեմ, որ իմ պատկերացրած տարբերակով կարող է շարժվեն, բայցև ձեր նշած հայ-ադրբեջանական հնարավոր համաձայնության պատկերն ի սկզբանե կարող է պարզ լինել։ Խնդիրներ շատ են լինելու միանշանակ։ Մինչ այս պահը ադրբեջանական զորքերը մեծ ամրաշինական աշխատանքներ են կատարում իմ նշած սահմանային հատվածներում, մասնավորապես, և՛ Վերին Շորժայի, Կութի, և՛ Ջերմուկի, Իշխանասարի, Սև լճի, Խոզնավար-Արավուս հատվածներում, և՛ Ճակատենի ու Ներքին Հանդի հատվածներում։ Նրանք մինչ այս պահը ասում են, որ իրենց կանգնած հատվածներով է անցնում սահմանը, ու եթե սահմանագծման հանձնաժողովի աշխատանքից հետո փոփոխություններ չեղան հիշյալ հատվածներում հօգուտ մեզ, ուրեմն, հերթական թոզփչոցիին ենք ականատես լինելու, և հերթական անգամ կապացուցվի, որ ներկա ռազմաքաղաքական ղեկավարությունն ուղղակի հայրենիքը մաս-մաս դավադրաբար հանձնում է թշնամուն։ Սահմանագծման աշխատանքները կարող են տարիներ տևել, և այդ առումով կարևոր է, որպեսզի հիմքը ճիշտ դրվի, չպետք է ընկրկել։

Այստեղ կարևոր է հաշվի առնել նաև այն հանգամանքը, որ սահմանազատման ու սահմանագծման աշխատանքները հայ-ադրբեջանական բանակցությունների բաղկացուցիչ մաս են կազմելու, և այդ ամենն ուղղակի կապ ունի նաև մնացյալ պրոցեսների հետ։ Հարցն այն է, որ ադրբեջանական կողմը այսքան ժամանակ իր ուզածին հասել ու փորձում է հասնել ռազմական և քաղաքական պարտադրանքի ճանապարհով, վիճահարույց հարցեր շատ են լինելու, ու երկկողմ կամ եռակողմ (ՌԴ-ն՝ որպես միջնորդ կողմ) ձևաչափով համաձայնության չգալու պարագայում ևս պետք է գտնել մեխանիզմներ, որպեսզի գոնե այս փուլից սկսած, նաև հետագայում ի վնաս մեզ հարցերը չլուծվեն։ Առաջիկա զարգացումները ցույց կտան՝ այդ ուղղությամբ արդյունքներ կունենաք, թե ոչ: Համենայնդեպս, այս իշխանությունները տարբեր ժամանակափուլերում մեզ միշտ փաստի առաջ են կանգնեցրել, և ոչ մի դրական արդյունք չեն գրանցել։ Արդյոք կունենա՞նք ձեռքբերումներ կամ հայանպաստ լուծում... Ակամայից հիշեցի Փաշինյանի այն խոսքերը, որ ասում էր ՝ «չկա հայանպաստ կամ ադրբեջանանպաստ լուծում. կա լուծում կամ չլուծում», բայց այնպես է ստացվում, որ լուծման ու չլուծման պարագայում էլ շահում են ադրբեջանցիները։

-Հայ-ադրբեջանական սահմանային միջադեպերն այսօր բավական ինտենսիվ բնույթ են կրում, և փաստն այն է, որ դարձյալ զոհեր ենք ունենում, ավելին՝ իշխանությունների կողմից որևէ դատապարտող ու կոշտ հայտարարություն չի հնչում, արդյոք հնարավո՞ր է՝ այս դեպքերը հանրության շրջանում դժգոհության ալիք բարձրացնեն։

-Ինչո՞ւ պետք է կոշտ հայտարարություններ անեն կամ դատապարտեն, այդ մարդիկ այլ իրականության մեջ են ապրում, իրենք հայտարարել են «խաղաղության դարաշրջանի» մասին ու այդ կաղապարներից դուրս չեն գալիս, իսկ զուգահեռ իրականությունում պատերազմից հետո սահմանային լարվածության առումով գրեթե փոփոխություն չկա, ադրբեջանական կողմը ժամանակ առ ժամանակ շարունակում է իր ագրեսիվ ռազմական գործողությունները:Հիշո՞ւմ եք նախորդ տարվա տարբեր ամիսներին ադրբեջանական զինված ուժերի հարձակման դեպքերը, որոնց արդյունքում ՀՀ ինքնիշխան տարածքից տասնյակ քառակուսի կիլոմետրերով տարածք է բռնակցվել Ադրբեջանի կողմից, նույնը՝ այս տարի, Սյունիքի արևել յան սահմանագծային հատվածում, Երասխի ուղղությամբ և այլն։ Հայկական կողմը վերջին մեկուկես տարում տասնյակ զոհեր և վիրավորներ է ունեցել, դեռևս չպարզված հանգամանքներում զինծառայողներ են անհետացել, կեսին վերադարձրել են, մի մասի ճակատագիրն էլ անհայտ է, ի՞նչ է պետք հասկանալու համար, որ թշնամին, ինչպես վերը նշեցի, իր ուզածին հասնելու համար ռազմական ու քաղաքական պարտադրանքի ձեռագիր է որդեգրել, նույն սպառնալիքները շարունակում է՝ ուժ կիրառելու պատրաստակամություն հայտնելով, եթե, օրինակ՝ չբացվի «Զանգեզուրի միջանցքը», էլ չեմ խոսում այն մասին, որ Արցախում նույնիսկ ռուս խաղաղապահների ներկայության պայմաններում ինչպիսի լկտի ու ագրեսիվ վարքագիծ է դրսևորում ադրբեջանական կողմը։ Իսկ ձեր վերջին հարցադրմանը կարող եմ արձագանքել հետևյալ կերպ. մարդիկ ամեն ինչ տեսնում են, մի մասը չի լռում, բարձրաձայնում են խնդիրները, բայց, ցավոք սրտի, մեծ մասը փորձում է ձևացնել, որ պատերազմ չկա, զոհեր չկան։ Սա շատ տհաճ իրողություն է, պետք է պատասխանատվության գիտակցում ունենանք, չպետք է տեսանելի վտանգներն արհամարհենք ու ձևացնենք, թե իբր դրանք գոյություն չունեն։ Հասարակությունը պետք է պահանջի այս իշխանություններից՝ նրանց պարտադրելով խոսել ու պատասխանել հարցերի, թե ինչո՞ւ «խաղաղության դարաշրջանում» ունենք նույն սպառնալիքները, ունենք զոհեր, գերիներ, վիրավորներ, տարածքների կորուստ։

-Իշխանությունները պատրաստվում են ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետի թեման, այսպես ասած, վերջնականապես լուծել. կառավարության նիստերից մեկում պաշտպանության նախարարը նշել էր, թե ԳՇ պետը պետք է լինի նախարարի տեղակալ, ինչպես նաև մի շարք ֆունկցիաներ պատրաստվում են վերցնել ԳՇ պետի տիրույթից: Չե՞ք կարծում, որ սա հերթական անգամ պաշտոնի հարմարեցում է, որով իշխանությունը կփորձի իր քիմքին հաճելի կադր ունենալ։

-«Պաշտպանության մասին» օրենքում արվող փոփոխությունների ամենաքննարկվող թեման կապված է ԳՇ պետի պաշտոնի հետ. ըստ փոփոխության, ԳՇ պետը պետք է դառնա պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալը, որն էլ իր հերթին պետք է ենթարկվի վարչապետին։ Այսինքն, հայկական բանակը վերակառուցվելու է ռուսական մոդելով։ Ռուսական բանակում ևս ԳՇ պետն առաջին փոխնախարարն է։ Բայց որքան էլ նմանատիպ մոդել փորձի ներդրվել այստեղ, շատ փորձագետներ իրավացիորեն նշում են, որ այս կառավարման մոդելն իր մեջ քաղաքական ենթատեքստ էլ է պարունակում։ ԳՇ պետին պաշտպանության նախարարին ենթակայեցնելն իշխանությունները որոշել են նախորդ տարվա փետրվարյան հայտնի իրադարձություններից հետո, երբ այն ժամանակվա ԳՇ պետ և 40 բարձրաստիճան զինվորականներ պահանջեցին Փաշինյանի հրաժարականը։ Այժմ քաղաքական ղեկավարությունը ցանկանում է հետագայի համար բացառել նմանատիպ սցենարները։ Այսինքն, ԳՇ պետի պաշտոնը քաղաքական պաշտոն է դառնում, սակայն խնդիրն այն է, որ քաղաքական թիմի անդամները կարող են շուտ-շուտ փոխվել, բայց ԳՇ –ի պաշտոնը շուտ-շուտ փոխելու պաշտոն չէ։ Չնայած, այս իշխանությունները մինչ այդ էլ նմանատիպ տրամաբանությամբ էին առաջնորդվում՝ 3 տարվա մեջ փոխելով ԳՇ 3 պետ, պաշտպանության չորս նախարար։ Սա լավագույն ապացույցն է այն բանի, որ այդպիսի հաճախակի փոփոխություններով քաղաքական ղեկավարությունը զինված ուժերը քաղաքականացնելու փորձերով է զբաղված եղել, ինչն էլ իրականում իր ուղիղ ազդեցությունն է ունեցել բանակի մարտունակության վրա, և այդ ամենն էլ 2020 թ. աշնանը ճակատագրական եղավ մեր պետության ու ժողովրդի համար։

-Ըստ իշխանությունների, արդեն շրջանառության մեջ դրված «Պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրինագծով բանակում սպասվում է բարեփոխումների փաթեթ, ի՞նչ կասեք այդ մասին:

-Ես կարծում եմ, որ ինչ փոփոխություններ էլ փորձեն կատարել, ինչ մոդելի էլ անցնենք, առաջնահերթ պետք է գաղափարական մտածողության փոփոխություն տեղի ունենա։ Եթե չկա ոգի, գաղափար, շատ դժվար է լինելու։ Կարող են թղթերի վրա շատ բան գրել, բայց չեն կարող ազգ-բանակ հայեցակարգը ծաղրողները նույն ազգ-բանակ հայեցակարգն առաջ քաշել, չեն կարող բանակը որպես կալանավայր, պատժամիջոցների վայր համարող իշխող ուժի ներկայացուցիչները գաղափարապես այլ բանի մասին խոսել, այս իշխանությունների թեթև ձեռամբ հասարակություն-բանակ կապն ընդամենը մի քանի տարվա ընթացքում միանգամից խափանվեց, զինված ուժերի ծառայությունը, մեղմ ասած, իր բնականոն հունից դուրս եկավ։ Երբ վարչապետի մակարդակով ասում ես, որ մինչ 2018 թ. մենք ունեցել ենք թույլ զինված ուժեր, արդեն իսկ փոխում ես հասարակական տրամադրվածությունը բանակի հանդեպ, ստեղծում ես անպաշտպանվածության մթնոլորտ: Դրա համար էլ եղավ այն, ինչ եղավ։ Շատ անելիքներ կան, դժվարություններ կան, բայց պետք է ամեն ինչ անենք, որ մեր բանակի երբեմնի հեղինակությունն ու մարտունակությունը բարձրացնենք։ Խաղաղության օրակարգի ապահովման կարևոր գործոնը մարտունակ բանակ ունենալն է, եթե ունեցար դա, և՛ դիվանագիտական ճակատում, և՛ պատերազմը կանխելու ճանապարհին կլինես առավել արդյունավետ և ուժեղ։ Ներկա իշխանություններն արդեն իսկ դանդաղել են այս ճանապարհին, դրա համար էլ անընդհատ զիջում ենք, անընդհատ կորուստներ ենք ունենում։

-Վերջին շրջանում բանակում տիրող միջանձնային հողի վրա տեղի ունեցող միջադեպերն են շատացել, որոնք, ցավոք, հաճախ ունենում են արյունոտ վերջաբան: Գաղտնիք չէ, որ նման դեպքերի ավելացումը նաև սպայական հատվածի թերացման հետևանք է: Ձեր կարծիքով, խնդիրը կարգավորելու համար ի՞նչ արմատական ռեֆորմներ է պետք իրականացնել, և արդյո՞ք այս իշխանություններն ի վիճակի են նման կտրուկ քայլերի ու կարգավորումների գնալ։

-Ինչպես վերը նշեցի, այս իշխանություններն արդեն շատ են դանդաղել։ Զինված ուժերում ոչ մարտական պայմաններում սպանության ու ինքնասպանության դեպքերը կարևոր հանգամանք են, որպեսզի հասկանանք՝ բանակում բարեփոխումները բավարա՞ր են, թե՞ ոչ։ Մանավանդ պատերազմից անմիջապես հետո հայեցակարգեր պետք է փոխվեին, զինծառայության կազմակերպումը պետք է փոխվեր միանգամից։ Վերջին մեկուկես տարվա ընթացքում տարբեր զորամասերում ոչ կանոնադրային հարաբերությունների մեջ մտած զինծառայողների մի մասը պատերազմի մասնակիցներ են եղել, որոնց հոգեֆիզիոլոգիական բնութագրերն օբյեկտիվ պատճառներով փոխվել է հենց ծառայության ընթացքում, կան այլ բազմաթիվ դեպքեր, դրանց պատճառներն էլ այլ են, որոնք առանձին մասնագիտական ուսումնասիրությունների առարկա են։ Այո, պատճառների մեջ պետք է նշել նաև հրամկազմի կրթական, պրոֆեսիոնալիզմի, կարգապահության մակարդակը։ Այդ իսկ պատճառով անելիքները շատ են, մեզ արմատական բարեփոխումներ են պետք, ոչ թե բանավոր կամ գրավոր ասելիքով, այլ իրական աշխատանքով ու դրանց լուծումներով։

ԱՐՄԵՆ ՀՈՎԱՍԱՓՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Когда российская военная база будет выведена, Армения никому не будет интересна: Аршак Карапетян Для эффективной борьбы с действующими властями необходима консолидация широких слоев общества։ Аршак Карапетян Ucom запускает процесс переоснащения сетей в ряде регионов Армении Сострадание и осознание личной ответственности к Родине и судьбе нашей страны создают основу для создания партии։ Аршак Карапетян Ucom запускает процесс переоснащения сетей в регионах Армении Говорю, потому что знаю: обращение Аршака Карапетяна Бонус в размере 5 000 драмов от IDBank для владельцев пенсионных карт Пашиняновская власть вступила в опасную игру։ Аршак Карапетян Волонтеры общенационального движения «Единство» предлагают свою помощь Москве Соболезнуем Правительство Пашиняна не понимает последствий своих шагов: Аршак Карапетян IDBank - участник конференции общественной организации Мой лес АрменияПашинян уничтожает историю, культуру и делает это запрограммированно: Аршак КарапетянДвижение «Всеармянский фронт» сохранит суть и деятельность движения: Аршак Карапетян Премьер пугает войной, чиновники дистанцируются: политтехнолог о ситуации в Армении IDBank выпускает 1-й транш долларовых облигаций 2024 годаНикол Пашинян спрашивал, почему мы воюем, почему не отступаем? Новые раскрытия Аршака Карапетяна В 2023г. кредитный портфель МСБ Америабанка вырос более чем на 30% Цифровые карты Amio с безграничными возможностями и кэшбэком 5% Горнодобывающая промышленность играет важную роль в обеспечении материалов для энергетического перехода и зеленой экономики: Роман Худоли Действующие власти больше не признают красных линий в антироссийской политике: Аршак Карапетян НАТО-сокрушающий диктатор для независимых наций и суверенных государств․ Хачик Асрян Международный день клиента в IDBank-еШаги действующих властей Армении наносят серьезный ущерб жизненно важным интересам страны։ Аршак Карапетян Наблюдения бывшего главы вооруженных сил Армении об опасностях, угрожающих нашей странеIDBank приостанавливает обслуживание карт МИР Нынешние власти должны собрать чемоданы и уйти: Аршак Карапетян Ухудшение отношений с ЕАЭС может иметь цепные и катастрофические последствия։ Аршак Карапетян Новые открытия Аршака Карапетяна и реакция на абсурдные заявления премьер-министра Действующие власти сами не понимают, куда ведут Республику Армения: Аршак Карапетян Три Грустные Истории о Мошенниках Либо они авантюристы, либо не понимают, что такое национальная безопасность. Аршак Карапетян Аршак Карапетян, находясь в командировке в Дубае, физически не мог каким-либо образом участвовать в управлении войсками «Дни Пашиняна сочтены։ он уйдет и обязательно ответит»: «Паст»Нелепые и выдуманные аргументы премьер-министра в TikTok Ucom в 2023 году показал высокий уровень роста в сфере фиксированной и мобильной связи Число мобильных абонентов Team превысило 1 миллион Пашинян понимает, что его дни сочтены, он уйдет: Аршак Карапетян Действия Пашиняна и его сторонников нанесут исключительно вред интересам Армении. Аршак Карапетян Новые разоблачения Аршака Карапетяна о выдуманных обвинениях премьер-министра и последствиях его вмешательства в дела военных В связи с празднованием Международного женского дня сотрудницы ЗММК были награждены Последствия политики, проводимой правительством Пашиняна, могут быть катастрофическими для нашего государства: Карапетян Ответственным номер 1 и единственным виновником ожидаемой катастрофической ситуации Армении являются действующие власти. Аршак Карапетян 3,780,052 драмов - фонду «Город улыбок»: Сила Одного Драма в марте будет направлена в организацию «Мой лес Армения» Global Finance признал лидирующую роль Америабанка в области устойчивого финансирования в Армении Если это руководство останется, у нас нет будущего. Аршак Карапетян Мэрия Еревана поздравила соотечественниц с 8 Марта и опубликовала фоторядПоздравление Аршака Карапетяна с 8 марта Как AMIO удалось объединить свою команду, партнеров и клиентов для общей цели Смена вектора неизбежно отразится на экспорте армянской продукции в страны ЕАЭС. Аршак Карапетян