Երևան, 19.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
«Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ» Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ» «Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ» Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ» Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ» Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ» Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ» Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»


Արևային ակնոց. ինչո՞վ էին տարբերվում Թութանհամոնի, Ներոնի «ակնոցները» ժամանակակիցներից. «Փաստ»

Lifestyle

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Աչքերը արևի ճառագայթներից պաշտպանելու ամենահին սարքերից են հին եգիպտական ազնվականության գերեզմաններում հայտնաբերված ակնոցները: Մասնավորապես, Թութանհամոն փարավոնի գերեզմանի մեջ եղել է փայլուն զմրուխտի երկու շրջանակ, որոնք ամրացված են եղել բրոնզե մետաղալարով: Այնուամենայնիվ, անհնար է միանշանակ ասել, որ Նեղոսի հովտի բնակիչներն են հենց այդ իրի գյուտարարները: Ի վերջո, ավաղ, դեռ հնարավոր չի եղել հաստատել Ասիայի և Ամերիկայի բևեռային շրջանների բնակիչների կողմից արևապաշտպան ակնոցների գյուտի տարեթիվը: Ենթադրվում է, որ դա եղել է առնվազն 2000 տարի առաջ: Օրինակ՝ Հյուսիսային Ամերիկայի արկտիկական շրջաններում բնակվող ինուիտները հնուց են օգտագործել «իգգուագ» կոչվող սարքը:

Այն իրենից ներկայացրել է շրջանակ կամ իրար միացված շրջանակներ: Նման «ձյան ակնոցները» պատրաստվել են փայտից, ոսկորից կամ կաշվից: «Ակնոց-իգգուագ» -ները առանձնանում են այն առումով, որ դրանք ժամանակակից իմաստով հագեցած չեն եղել որևէ օպտիկայով: Ձյան մակերևույթից արտացոլված արևի լույսի չափազանց մեծ ազդեցությունը կրճատվել է շրջանակների բարակ ճեղքերով: Այդ ճեղքերը ապահովել են բավարար տեսանելիություն՝ պահպանելով նախապատմական մարդկանց տեսողությունը: Արևային ակնոցի հետագա ամենահայտնի սեփականատերը եղել է Հին Հռոմի կայսր Ներոնը։ Ըստ «Բնական պատմության» հեղինակ Պլինիոս Ավագի վկայության, այդ տխրահռչակ կառավարիչը սիրում էր գլադիատորների մարտերը դիտել զմրուխտե պրիզմայի միջոցով: Այնուամենայնիվ, հայտնի չէ, թե այդպիսի հոբբին կապված է եղել արևի ճառագայթներից պաշտպանվելու ցանկությա՞ն, տեսողական արատները շտկելո՞ւ, թե՞ կայսեր ընդհանուր շռայլության հետ:

Ածխային կվարցի հարթ կտորներն են հանդիսացել ժամանակակից արևի ակնոցների մեկ այլ նախատիպ: Դրանք հայտնի են որպես «այ տայ»-ներ, ինչը նշանակում է «արևը ծածկող մութ ամպեր»։ Դրանք օգտագործվել են Չինաստանի բնակիչների կողմից մոտ 900 տարի առաջ: Արդեն 15-րդ դարում դրանք սկսել են առնել շրջանակների մեջ: Հետաքրքիր է, որ ակնոցի արևել յան տարբերակը ոչ միայն բուժական, այլ նաև հանդիսավոր նպատակ է ունեցել: Մի շարք աղբյուրներ դրանք նկարագրում էին որպես աքսեսուար, որը դատավորները կրել են դատավարությունների ընթացքում դատավարության մյուս մասնակիցներից դեմքի արտահայտությունները թաքցնելու համար: Եվրոպայում մգեցված ակնոց ստեղծելու առաջին փորձերը կապված են Մարկո Պոլոյի անվան հետ: Համարվում է, որ նա է տեղեկություններ բերել նման սարքերի մասին, և 16-րդ դարի եվրոպացի ոսկերիչները փորձել են դրանք վերստեղծել՝ օգտագործելով թանկարժեք քարեր: Հասկանալի է, որ նման օպտիկական սարքերը ոչ մի կերպ չէին կարող տարածվել:

Բայց 18-րդ դարի փաստաթղթերը ցույց են տալիս, որ արևային ակնոցների բարելավում է իրականացվել Անգլիայում և Վենետիկում: Իտալական քաղաքի բնակիչները օգտագործել են, այսպես կոչված, «Գոլդոնի ակնոցները», որը կոչվում էր հայտնի դրամատուրգ Կառլո Գոլդոնիի անունով, որը մասսայականացնում էր մգեցված ապակե ակնոցները: Ինչ վերաբերում է մառախլապատ Ալբիոնին, ապա նույն դարի վերջին Ջեյմս Էսկոն առաջարկել է կանաչ կամ կապույտ ոսպնյակներով հագեցած ակնոցների մոդելներ: Սակայն, ընդհանուր առմամբ, դրանք ժամանակակից իմաստով արևապաշտպան միջոցներ չէին: Դրանց հիմնական նպատակն էր թեթևացնել այն հիվանդների վիճակը, որոնք ունեին լուսազգայունություն: Փաստագրված է Նապոլեոնի բանակի զինվորների համար հատուկ ակնոցների զանգվածային պատվերը եգիպտական արշավի ընթացքում: Այրած ապակին, որի վրայի լաքի լրացուցիչ շերտը պահում էր մուրը, նախատեսված էր աֆրիկյան արշավի ընթացքում զինվորների տեսողությունը պաշտպանելու համար:

Հետաքրքիր է, որ հղկված օբսիդիանի կտորները իմպրեսիոնիստ նկարիչների համար եղել են մի տեսակ քվազի-ակնոցներ: Բաց երկնքի տակ աշխատելիս վարպետները հինգ րոպե տևողությամբ հայացքները ուղղել են «սև հայելիներին»: Արդյունքում, գույների ընկալման բարելավում է տեղի ունեցել, և անհետացել է «աչքի պղտորությունը»: Առևտրային նպատակներով արևապաշտպան էժան օպտիկայի առաջին մասշտաբային արտադրությունը կապված է Սեմ Ֆոստերի անվան հետ: Օգտագործելով կաղապարներ՝ նա 1929 թվականին Ատլանտիկ Սիթիում լողափնյա այցելուների ամբոխին է մատակարարել ցել յուլոիդային Foster Grant ակնոցներ: Վաճառքի աճին նպաստել է հոլիվուդյան աստղերի ներգրավումը սեզոնի նոր իրերը գովազդելու համար: Ի դեպ, սկսած 1920-ականներից դերասանները զանգվածաբար են օգտագործել պաշտպանիչ օպտիկա: Դա պայմանավորված էր նկարահանումների ժամանակ հզոր լուսավորությամբ։ 20-րդ դարի 30-ականները աշխարհին են պարգևել բևեռացված ակնոցներ: Էդվին Լանդը Մասաչուսեթսից հայտնագործել է ոսպնյակների և բևեռային ֆիլտրի համադրությունը, որոնք արդյունավետորեն շեղում են շողերը:

Նորույթը մեքենա վարելը, հեծանվավազքը կամ դահուկասահքը դարձրել է շատ ավելի հարմարավետ և անվտանգ: Այսօր այդ տեսակի լուսային զտիչները լայն հատված են զբաղեցնում ոչ միայն օպտիկայի, այլ նաև LCD էկրանների և լուսանկարչության արտադրության մեջ: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ Միացյալ Նահանգների և Մեծ Բրիտանիայի ռազմական գերատեսչություններն են մասնակցել օդաչուների համար ակնոցների ստեղծմանը: Հետպատերազմյան ուսումնասիրությունները պարզել են, որ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ինտենսիվ ազդեցությունը կարող է հանգեցնել ոչ միայն կատարակտի, այլ նաև տեսողության կորստի: Անցյալ դարի 70-ականներին շատ երկրներ, ներառյալ Եվրոպայի երկրները, Միացյալ Նահանգները և Ավստրալիան, մտցրել են արևային ակնոցների ուլտրամանուշակագույն պաշտպանության ստանդարտներ: Մեր օրերում արևային ակնոց կրում են բոլորը և ամենուր: Այժմ դրանք ոչ միայն նորաձևության տարր են, այլ նաև իսկապես պաշտպանիչ գործիք:

ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

«Կառավարության յուրաքանչյուր որոշում կարծես ուղղված լինի ինչ-որ մեկի գրպանը լցնելուն, ոչ թե հանրային խնդիր լուծելուն». «Փաստ»Անընդհատ ասում է՝ տանք-տանք. ինչի՞ դիմաց ես տալիս, երբ Բաքվում հայտարարում են՝ «Էրիվան», «մենք չենք կանգնելու» ․ «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Տավուշից հետո սկսվելու է պետության մասնատման նոր փուլ. Հրայր Կամենդատյան Ո՞րն է «դարակազմիկ» նախագծի առանցքային նպատակը. «Փաստ»«Արևմուտքի հետ հույս կապելու կամ աշխարհաքաղաքական վեկտորի փոփոխություն անելու որոշումն ադեկվատ չէ». «Փաստ»Թևերի տակ դրված եվրա... բարձ. «Փաստ»Բնակիչների հետ հանդիպում, որպես այդպիսին, չի եղել. ի՞նչ են ասել Փաշինյանին Նոյեմբերյանում. «Փաստ»Իբր փողի խնդիր չկա, բայց գնում են թե՛ գների, թե՛ հարկերի դրույքաչափի բարձրացման ճանապարհով. «Փաստ»Ռուսական և ամերիկյան քաղաքական շրջանակները՝ «Միասնություն» շարժման հավաքին. «Փաստ»Որևէ պաշտոնյա իրավասու չէ միանձնյա որոշել, թե որն է ՀՀ տարածքը. ի՞նչ էր անում «Հայաքվեն» վտանգված գյուղերում. «Փաստ»Կենդանակերպի այս նշանների ֆինանսական գործերը դեպի լավը կգնան Ասում են, թե գնում են ԵՄ, բայց ավելի շատ կախվում Ռուսաստանից Team-ի ինտերնետը հասանելի է մետրոյում Ռիտա Նազարյանը ԶՊՄԿ քիմիական լաբորատորիայում որպես լաբորանտ աշխատում է 1978 թվականից Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների համաշխարհային հզորությունն աճել է 50 տոկոսովԻնչո՞ւ կալանավորեցին ՀՅԴ-ական Գագիկ Սարգսյանին․ հետաքրքիր մանրամասներ 1 ոսկե և 2 բրոնզե մեդալ՝ Մաթեմատիկայի միջազգային կովկասյան 9-րդ օլիմպիադայում Արշակ Կարապետյանը հայրենասեր Հայի սկզբունքային և վճռական Տեսակ է Ռուսական ալիքները պետք է բացառեն ՀՀ-ի նկատմամբ վիրավորանքը և մեր ներքին գործերին միջամտելու փորձերը․ ԲՏԱ նախարար Աֆղանստանի ՊՆ-ն տեղեկացրել է թալիբների կողմից Պակիստանի ռազմակայանների գնդակոծման մասին Կանդայի վարչապետը խոստովանել է, որ ամեն օր մտածում է հրաժարականի մասին ՀՀ որոշ մարզերում սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիությունԳրիգորի Զաքարյան. Բիզնեսին պատրաստ ենք մատուցել ներդրումային համալիր ծառայություններ Ռուսաստանն ընտրություններից հետո ավելի կոշտ է լինելու Հայաստանի նկատմամբ Կիևը մտադիր չէ երկարաձգել Ռուսաստանի հետ գազի տարանցման պայմանագիրԵՄ խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցությունն ու հայ-ադրբեջանական կարգավորումը ԵԱՏՄ-ի հետ հարաբերությունների վատթարացումը շղթայական և աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ․ Արշակ Կարապետյան Անցած 3 օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 32 ՃՏՊ. 1 մարդ զոհվել է, 50-ը՝ վիրավորվելՆԳՆ-ն զգուշացնում է չանհանգստանալ Ջուր չի լինի Գրեթե հինգ ամսվա ընթացքում Հայաստանը լքել և չի վերադարձել ավելի քան 7,800 արցախցի Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը կրկին փակ է բեռնատարների համարՀաջորդը լինելու է Մատենադարանը. Վահե ՀովհաննիսյանՊահանջում ենք գործող իշխանություններից վերջ դնել մեր հայրենիքի տարածքների միակողմանի հանձմանը․ Ավետիք Չալաբյան Նիկոլ Փաշինյանը Հայաստանի թշնամին է եւ վերջ. Էդուարդ ՇարմազանովԱրշակ Կարապետյանի նոր բացահայտումներն ու վարչապետի անհեթեթ հատարարություններին արձագանքըՈսկեպար-Բաղանիս հատվածում որոշվում է մեր երկրի ճակատագիրը․ Ավետիք Չալաբյան Թշնամուն զիջելու տարածք չունե՛նք. «Հայաքվեն» Բաղանիս գյուղում է. ՈւՂԻՂ Շուտով Ցեղասպանության հիշատակումը հավասարազոր է լինելու Ստամբուլում ամեն ապրիլի 24-ին «համատեղ ցավի» հիշատակման լոկալ արարողության. Դավիթ Սարգսյան Լատվացիները 700 մլն եվրո կներդնեն Լատվիայի արևային էներգիայի պարկերումԹուրքիան չի հրաժարվելու «Զանգեզուրի միջանցքի» պահանջներից Տիգրան Ավինյանը հետևել է Շենգավիթ վարչական շրջանում իրականացվող բարեկարգման աշխատանքներինՍպասվում են տեղումներ և մառախուղ, լեռնային գոտիներում՝ թաց ձյան տեսքով. Եղանակը Հայաստանում Կենդանակերպի այս նշանների ներկայացուցիչների բախտը կբերի սիրո մեջ Չենք ճանաչում ՌԴ կողմից Ղրիմի բռնակցումը․ Թուրքիայի ԱԳՆ ՌԴ նախագահական ընտրություններում ՀԱՊԿ ԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում ՀՀ ներկայացուցիչներ չկանԱլիևը Նիկոլի գլխին «պայթեցրեց» Դուշամբեի վերելակում հողերը հանձնելու պայմանավորվածությունը․ ՀամբարյանԱրթուր Ալեքսանյանը UWW-ի դասակարգման աղյուսակի առաջատարն է Ամիրյան փողոցում ավտոբուսի վարորդի և ուղևորի միջև ծագած վիճաբանությունն ավարտվել է նրանց ձերբակալությամբ Ի՞նչ է կորցրել ՆԱՏՕ-ն Հայաստանում