Ըստ Զեքի Ալ Դին արաբագիր պատմիչի տեղեկությունների համաձայն Երուսաղեմի հայոց ամենապատիվ պատրիարք Աբրահամ արքեպիսկոպոսը տեսնելով Սուրբ Երկրում Մուհամմեդի աճող զորությունը,626 թվականին անձամբ այցելում եւ տեսակցում է նրան,մարգարեից ստանալով բարեհաճ վերաբերմունք Երուսաղիմա հայ բնակչության նկատմամբ:Իսլամի հիմնադիրը հընթացս հանդիպման ընդունում է մի հաստատագիր վճիռ,ըստ,որի ապահովում էին Երուսաղեմի Հայոց Եկեղեցու իրավունքները:
Ստորեւ ներկայացնում եմ արաբագիր պատմիչի հաղորդած Հաստատագիրը.
«Ես Մուհամմեդ, որդի Աբդուլլահի, մարգարե եւ առաքյալ Աստուծո, Աբրահամ պատրիարքին եւ Երուսաղեմ ու Դամասկոս ու Արաբիո մյուս սահմանները գտնվող հայոց եպիսկոպոսներին ու վարդապետներին եւ իրենց հպատակ ժողովուրդներին, այսինքն՝Երուսաղիմա մեջ բնակվող եթովպիացիներին, ղպտիներին ու ասորիներին շնորհեցի բոլոր իրենց վանքերը, եկեղեցիներն ու դպրոցները, կալվածներն ու արտերը: Ես Աստծո առաքյալ,վկայությամբ Աստուծո,ինչպես նաեւ մոտս եղող բոլոր այր եւ կին մարդկանց խղճի վկայությամբ,խոստացա եւ տվի Երուսաղեմում գտնվող եկեղեցիները՝ Սուրբ Հարության տաճարը եւ Սուրբ Հակոբ կոչված մեծ եկեղեցին,որ Սուրբ Քաղաքի հարավկողմի դիմացն է եւ Սիոնի վանքի մոտ,տվի նաեւ Ձիթենիի վանքը եւ Քրիստոսի բանտի վանքը, Բեթղեհեմի եկեղեցին եւ Սուրբ Հովհաննեսի ու Սամարիայի մատուռները եւ Սուրբ Հարության տաճարի ետեւի աղոթարաններն ու ամբողջ Գողգոթան՝ վերնահարկով ու ներքնահարկով եւ Քրիստոսի գերեզմանը,ուր լույսն են վառում, ու կրոնավորական բոլոր ուխտատեղիները, լեռներն ու ձորերը, կալվածներն ու ստացվածքները նրանց տվի՝Աստուծո առաքյալի ու բոլոր մուսլիմ հավատացյալների վկայությամբ»:
Այս Հաստատագիրը վկայում է նաեւ Սալահեդդինը իր 1187 թ. Երուսաղեմի հայոց Եկեղեցուն տրված արտոնյալ կարգավիճակի մեջ:.. Երբ հետագայում Օմար խալիֆը (634-644թթ.) 636թ. գրավում է Երուսաղեմը, հետեւելով մարգարեի օրինակին նմամ արտոնյալ կարգավիճակ շնորհում դարձյալ Երուսաղեմի հայոց պատրիարքությանը՝ ի դեմս՝ Երուսաղիմայ հայոց պատրիարք Եզեկիելի որդի Գրիգոր Ուրֆայեցուն:
Ուշագրավ է, որ համաշխարհային պատմագրության մեջ Մուհամմեդի մասին հնագույն գրավոր հիշատակությունը վերաբերվում է Սեբեոս հայոց պատմիչին՝ 7-րդ դարում: Միաժամանակ իսլամի մասին արժեքավոր տեղեկություններ են քաղել հայ մատենագիրներ Ղեւոնդը 8-րդ դարում,Թովմա Արծրունին 9-րդ դարում, Մովսես Կաղականտվեցին10-րդ դարում, Մխիթար Անեցին12-13-րդ դարերում, Վարդան Արեւելցին13-րդ դարում, Գրիգոր Տաթեւացին14-րդ դարում եւ այլն:
Վերջիներս անշուշտ Իսլամի մարգարեի վերաբերյալ մերժողական եւ բացասական վերաբերմունք են դրսեւորել,նրան կոչելով կեղծ մարգարե:Հայ պատմագիրները նաեւ իրենց գործերում հաճախակի են ներկայացրել Մուհամմեդի եւ նրա կարծեցյալ ուսուցչի՝ Բահիրայի՝ հայազգի այդ աղանդավոր վանականի միջեւ հանդիպումներն ու քրիստոնեության ու հուդայականության մերժման վերջիներիս համընդհանուր ջանքերը:... Երբ տեղի ունեցավ Հայոց Մեծ Եղեռնը, արաբները, որոնք շուրջ 400 տարի գտնվելով թուրքական տիրապետության ճիրաններում ոչ միայն հրաշեկ, տոթակեզ ավազուտ իրենց անապատներում հաց,ջուր եւ կացարան տվեցին հայերին այլեւ Մեքքայի հոգեւոր գերագույն շերիֆ Հուսեյնը առաջինը դատապարտեց հայերի նկատմամբ կատարված ոճիրը:
Տեր Մեսրոպ քահանա Երիցյան
Պատմաբան, Գեղարքունյաց թեմի Սեւանի եւ տարածաշրջանի հոգեւոր հովիվ:
Амио Банк принял участие в Career City Fest 2K24
“ФАКТ”. Что собираются построить американцы в Армении без какого-либо опыта?
Трибунал Армянского национального достоинства рассмотрит преступления, совершенные режимом Пашиняна после 2018 года: Аршак Карапетян
В мобильном приложении Юнибанка доступны переводы на карты Visa иностранных банков
Трибунал Армянского национального достоинства серьезно расшатает основы действующей власти: Аршак Карапетян
Обращение генерального директора ЗАО ЗММК Р.Н.Худолия по случаю Международного дня Труда
Ещё больше улыбок в городе. Филиал Амио Банка «Кентрон» вновь открыт
Судебная система Армении не обладает достаточной независимостью, создание Трибунала Армянского национального достоинства является императивом сегодняшнего дня: Аршак Карапетян
Idram и IDBank на фестивале Career City Fest
Нефть снижается после роста по итогам прошлой недели
Фонд гюмрийского дома-музея Ованеса Шираза пополнился новыми экспонатами
Непал намерен использовать беспилотники для удаления мусора с Эвереста
В Армению прибыл кардинал Жан-Марк Авелин, архиепископ Марселя
Казахстан на встрече глав МИД Армении и Азербайджана не будет выступать посредником
В связи с инцидентом в Цицернакаберд арестован один человек
Создание Трибунала Армянского национального достоинства является необходимостью։ Аршак Карапетян
В Ираке ввели наказание до 15 лет тюрьмы за однополые отношения
Акции протеста в Армении против односторонних уступок: Перекрыта трасса Ереван – Армавир
В США задержали кандидата в президенты
Госдеп США: Блинкен провел телефонные разговоры с Пашиняном и Алиевым
Создание Трибунала Армянского Национального Достоинства является необходимостью: Аршак Карапетян
Что случилось с вопросом «Общественного трибунала национальной гордости»? Будет ли Аршак Карапетян последовательным? «Паст»
Idram и IDBank - участники фестиваля Career City Fest
Ucom обеспечил бесплатным интернетом четыре остановки в общинах Иджевана
Движущая часть Общественного трибунала национальной гордости уже приведена в действие: Аршак Карапетян
Еще одна пощечина Пашиняну от его «любимого» Запада: «Паст»
В Дубае 23-24 апреля проходит международный бизнес-форум "Мир возможностей"
Аршак Карапетян заявил о начале акций неповиновения
Единственный вариант не выполнять требования Турции и Азербайджана – избавиться от режима Пашиняна: Аршак Карапетян
ВТБ (Армения) обновил линейку вкладов для населения
Ситуация, сложившаяся в Тавуше, является следствием ошибок, допущенных Пашиняном на дипломатическом поле: Аршак Карапетян
Заявление о внутренней ситуации в Армении
Руководители сел Тавушской области встретятся с Мгером Григоряном в Ереване
Дэвид Бекхэм подал в суд на актера Марка Уолберга, требуя возмещения в $10 млн
Сельчане продолжают блокировать участок Киранц-Воскепар межгосударственной дороги Армения-Грузия
Рейсы в Ереван и из Еревана задерживаются из-за работ на взлетно-посадочной полосе
Фоден назвал свою символическую сборную Премьер-лиги всех времен
Представители Греции и Турции обсудят меры укрепления доверия на встрече в Афинах
Сеул сообщил о запуске КНДР ракеты в направлении Японского моря
Участок Киранц-Воскепар межгосударственной дороги Армения-Грузия остается закрытым
Создавшаяся ситуация – результат ошибок Никола Пашиняна։ это дипломатический нонсенс: Аршак Карапетян
,,Паст’’:то о чем говорили члены партии ,,Гражданский договор’’ и что было сделано диаметрально противоположно: 20 примеров .
Допущение ошибки на дипломатическом поле может стать фатальным, особенно для Армении: Аршак Карапетян
Кешбэк до 10% от GetTransfer с картами IDBank
Реальные политические причины «форсажа» Запада в региональных процессах.
Действующая власть серьезно обеспокоена политической заявкой Аршака Карапетяна
Я не видел ни одного турка, которого назовут армянином, и он не обидится на это: Аршак Карапетян
Карта Amio Visa Signature. Когда возможности безграничны
Пашинян идет в совершенно противоположном направлении, подвергая Армению новым опасностям: Аршак Карапетян
Кешбэк до 1% при оплате картами IDBank-а на Wildberries
Обращение генерального директора ЗАО ЗММК Р.Н.Худолия по случаю Международного дня Труда
В Армению прибыл кардинал Жан-Марк Авелин, архиепископ Марселя
Генрих Мхитарян: Работа сделана (фото)
Горнодобывающая промышленность играет важную роль в обеспечении материалов для энергетического перехода и зеленой экономики: Роман Худоли
В связи с празднованием Международного женского дня сотрудницы ЗММК были награждены
Движущая часть Общественного трибунала национальной гордости уже приведена в действие: Аршак Карапет...1
В Ираке ввели наказание до 15 лет тюрьмы за однополые отношения
2
Ucom обеспечил бесплатным интернетом четыре остановки в общинах Иджевана
3
Создание Трибунала Армянского Национального Достоинства является необходимостью: Аршак Карапетян
4
В США задержали кандидата в президенты
5