Երևան, 09.Հոկտեմբեր.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Դիմադրության ճանապարհը շարունակվելու է, Իսրայելին ասում ենք՝ մի՛ փորձեք մեր կամքը. Իրանի ԱԳ նախարար Աղձք բնակավայրի հարակից հատվածում իրականացվելու են պայթեցման աշխատանքներ Կրթական և գիտական համակարգերը՝ անդունդի եզրին. «Փաստ» Ռուսաստանն ուշադիր հետևում է. «Փաստ» Դիվանագիտական կոռեկտությունը՝ որպես թուլություն. «Փաստ» «Արգիշտիիս երազանքն իրավաբան դառնալն էր». Արգիշտի Ստեփանյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Իշխանասարում. «Փաստ» «Վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնը» կվերադարձվի առողջապահության նախարարությանը. «Փաստ» Ի՞նչն է այդպես մնացել իշխանությունների կոկորդին. «Փաստ» Իրականում ի՞նչ են շնչում և արտաշնչում թշնամի երկրները մեր դեմ. «Փաստ» «Այս իշխանությունը Հայաստանի սուվերենությունը հասցրել է «պլինտուսից» ցածր մակարդակի, որևէ մեկը նրան լուրջ չի ընդունում». «Փաստ»


«Հեղափոխության» խորհուրդը, դասերը, շահառուներն ու ծանր հետևանքները. «Փաստ»

Տնտեսություն

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Նախ պետք է փաստել, որ 2018 թվականի հայաստանյան իրադարձությունները հեղափոխություն անվանելը պարզապես մեղք է, և դրանք ոչ մի աղերս չունեն դասական հեղափոխությունների բնույթի, բովանդակության ու առաջադրած խնդիրների հետ: Հեղափոխությունը ենթադրում է արժեհամակարգի, քաղաքական կամ կառավարման համակարգի, տնտեսակարգի, սեփականության ձևերի, արտադրության և բաշխման մեղանիզմների արմատական փոփոխություններ, ինչը տեղի չունեցավ 2018թ. «հեղափոխություն» կոչվածի արդյունքում: Դա, իմ համոզմամբ, ընդամենը օտար ուժերի աջակցությամբ շանտաժով իրականացված իշխանազավթում էր, օտարների ու քայլարածների կողմից դավադրություն ու լավ կազմակերպված ավանտյուրա հայ ժողովրդի ու հայոց պետականության նկատմամբ: Ինչ վերաբերում է ընդհանրապես հեղափոխություններին կամ, առավել ևս, դրանց նմանակումներին, ապա ժողովուրդներին թվում է, թե հեղափոխությունները բերում են ազատություն, առաջընթաց, բարեկեցություն, արդարություն ու համերաշխություն, այնինչ դա ինքնախաբեություն է։

Հեղափոխությունը չի կարող խոստանալ ազատություն, համերաշխություն և սեր, հեղափոխությունը գրեթե բոլոր դեպքերում թշնամաբար է տրամադրված լինում ազատության ոգուն, այն ծառայում է մութ ու չար ուժերին, հեղափոխությունը ատելության ու նենգության ստրուկն է: Թերևս ազատությունը հետաքրքիր չէ և պետք էլ չէ ապստամբող զանգվածներին, նրանք չեն կարող կրել ազատության բեռը,տանել ազատության փարոսը: Ամբոխը երբեք չի ձգտել դեպի ճշմարտություն, նա փախչում է իրականությունից, որը իրեն դուր չի գալիս, և նախընտրում է երկրպագել մոլորությանը, պատրանքներին: Իսկ ով գիտի՝ ինչպես մոլորեցնել, վարպետորեն խաբել ամբոխին, նա հեշտությամբ դառնում է նրա տերը։ Հեղափոխությունը նույնն է պետությունների համար, ինչպես մարդու հետ պատահած դժբախտությունը՝ հիվանդությունը կամ բնական աղետը՝ երկրաշարժը կամ ջրհեղեղը: Հանրային կյանքի վերափոխումների ու առաջընթացի լավագույն ձևն էլ հեղափոխական վերափոխումները չեն, հեղափոխությունը փոփոխությունների բարբարոս ու անհեռանկար ճանապարհ է: «Գարունը միակ հեղափոխությունն է այս աշխարհում, որին կարելի է լուրջ ընդունել, և որը միշտ բերում է հաջողություններ»,- ասել է ռուս նշանավոր պոետ Ֆեդոր Տյուտչևը:

Ձախողված հեղափոխություններն էլ (իսկ, որպես կանոն, հեղափոխությունները գրեթե միշտ ձախողվում են) իրենց հետևից բերում են չարի ու ատելության կառավարություններ: «Հեղափոխությունից շահում են միայն հիմար և գռեհիկ մարդիկ։ Մեծ սրտի տեր մարդիկ միշտ կլինեն հեղափոխության զոհը»,ասել է գերմանացի բանաստեղծ Հայնրիխ Հայնեն: Հեղափոխություններն արդյունք են տգիտության, անարդարության ու աղքատության, որոնք, սակայն, իրենց հետևից նորից բերում են քաոս, ավելի մեծ անարդարություն ու աղքատություն: Անգլիացի գրող Սոմերսեթ Մոեմն է շատ դիպուկ ասել. «Հեղափոխության ժամանակ ջրի երես են բարձրանում հասարակության փրփուրը, սրիկաներն ու հանցագործները»: Իսկ հեղափոխական ամբոխը, քանի որ տգիտության, վախկոտության, ատելության ու խեղճության ներկայացուցիչն է, ամենևին էլ չի ձգտում ազատության, արդարության կամ համերաշխության. այդպիսիների նպատակը ամեն ինչ ավիրելն է, կործանելը, ապականելը, հետապնդելը, ահաբեկելը, վրեժխնդրությունը, հաշվեհարդարը և ամեն մի լավն ու գեղեցիկը ժխտելն ու արժեզրկելն է:

Այստեղից հետևում է, որ հեղափոխությունը ազգի տգետ, ցածր ու դժգոհ հատվածի դավադրությունն է ժողովրդի մնացյալ հատվածի նկատմամբ, նենգ, փոքրոգի, անճար ու դժգոհ զանգվածների ավերիչ զայրույթն է: Հանրահայտ ճշմարտություն է, որ զանգվածները կարող են ապստամբություն կամ հեղափոխություն իրականացնել, սակայն չեն կարող հետհեղափոխական արդյունավետ կառավարում իրականացնել: Հայաստանյան «հեղափոխությունն» էլ ընդամենը երկրի կերատաշտին մոտ լինելու և փառքի ու վայելքներին տիրանալու նպատակ էր հետապնդում: Որպես կանոն, հեղափոխության հաղթանակի հենց հաջորդ օրը հեղափոխականները սկսում են իրենց անձնական խնդիրները լուծել: Ժողովրդական իմաստությունը փաստում է, որ լավ իրադարձությունները բերում են երջանկություն, վատերը՝ փորձառություն ու խոհեմություն, իսկ դաժան փորձությունները լավագույն դաս են տալիս մարդկանց: Այս «հեղափոխությունը» թերևս հենց այդպիսին էր, որը հայ ժողովրդին իր գոյության ընթացքում ամենադաժան աղետն ու ամոթալի փորձությունը բերեց, ինչը ենթադրում կամ գոնե աղոտ հույս է տալիս, որ գոնե այս անգամ եզրակացություններ կանենք ու դասեր կքաղենք:

Ոչ պատահականորեն 19 – րդ դարի ռուս պատմաբան Վասիլի Կլ յուչևսկին ասել է. «Պատմությունը ուսուցիչ չէ, այլ վերակացու. նա ոչինչ չի սովորեցնում, բայց խստորեն պատժում է դասերը չիմանալու համար»: Այո, մենք խստորեն պատժվեցինք դասերը չիմանալու համար: Կարևոր դասերից է նաև այն, որ պետությունների համար թերևս չկա ավելի մեծ ողբերգություն, քան թշվառների ու ստրուկների մեծաքանակ բազմություն ունենալն է, քան երբ իշխանության են գալիս փողոցի՝ ամբոխի ներկայացուցիչները, անհայտ ծագում ունեցողները, աճպարարները, պոպուլիստները, ապաշնորհներն ու տգետները, երբ երկրի առաջին դեմքերը առաջինը չեն իրենց հպատակների մեջ: Պետությունների կործանման ամենակարճ ու հուսալի ճանապարհը կրթության ու դաստիարակության փլուզումն ու ձախողումն է, արժանապատիվ քաղաքացի չունենալը, սոցիալական անարդարությունը և միջին խավի բացակայությունը: Եվ, ի վերջո, մարդկությանն ամենաշատ աղետներ ու ողբերգություններ բերել են ավանտյուրիստները, պոպուլիստները, որոնք փորձել են ազգի փրկիչ երևալ: 2018թ. ապրիլ յան «հեղափոխությունը» եկավ ևս մեկ անգամ փաստելու Նժդեհի մարգարեական այն խոսքերի անվերապահ ճշմարտացիությունը, թե «հայի տականքն ուրիշ է»:

Այս «հեղափոխության», իսկ իրականում իշխանափոխության՝ հայ ժողովրդին բերած մեծագույն ավանդն այն կարելի է համարել, որ ամենայն մանրամասնությամբ ջրի երես հանեց մեր հասարակության արատներն ու թերությունները, բացահայտեց, թե ով ով է, և ում հետ կարելի է ճանապարհ գնալ: Իսկ դրա արդյունքում ձևավորված այս իշխանության մեծագույն դավադրությունն էլ այն է, որ պատերազմ հրահրելով ու սպանդի տանելով մի ողջ սերունդ՝ մարդկանց մեջ տարածեցին սարսափ պատերազմի նկատմամբ, կոտրեցին շատերի մեջ պայքարելու ոգին, կամքը, ստիպեցին հաշտվել ամոթալի պարտության, անարժանապատվության, ստրկության, անտարբերության, խաբեության, թրքահպատակության և անգամ ինքնաոչնչացման հետ: Հանրային կյանքում սովորական երևույթ դարձավ դավաճանությունը, ստորաքարշությունն ու սրիկայությունը ներելն ու դրա հետ համերաշխ ապրելը: Հաշտվեցինք այն մտքի հետ, որ ցանակացած անարժան ու պատահական մեկը կարող է ամենաբարձր պետական պաշտոններ զբաղեցնել: Թուրք արտահայտությունը, որ գրեթե բոլոր երկրներում նախատինքի, վիրավորանքի ու հեգնանքի խորհրդանիշ է, իսկ դավաճանությունը՝ ամենանողկալի արարքը բոլոր ժողովուրդների համար, Հայաստանում շատերն սկսեցին այդ արտահայտություններից այլևս ամենևին վատ չզգալ: Հատկապես մեկը...

Հայ ժողովրդի՝ հարյուրամյակներ կրած դաժան փորձություններն ու տառապանքները պետք է որ բերեին իմաստություն ու խոհեմություն, սակայն դա տեղի չունեցավ, և շարունակում ենք թույլ տալ նույն սխալները՝ արդյունքում կրելով բարոյական, մարդկային ու տարածքային կորուստներ: Բայց քանի որ այս փորձությունը ամենադաժաններից ու նվաստացուցիչներից էր, կարծում եմ՝ այս անգամ գոնե կսթափվենք, խելքի կգանք: Կհասկանանք, որ պետականությունը, ազգային արժանապատվությունն ու հայրենիքը գերագույն արժեք են, որ անձնական ու կուսակցական շահերը երբեք չեն կարող գերակա լինել պետական՝ հանրային շահից, որ հայը իր հայրենիքում միայն կարող է գտնել իրական երջանկություն, որ պետք է քաղաքականապես դառնանք հասուն և պետականությանն ու քաղաքական գործընթացներին, մեր երկրի ու նրա հարստության նկատմամբ ամենայն լրջությամբ և քաղաքացիական բարձր պատասխանատվությամբ վերաբերվենք:

Որ վտանգավոր է պատահական մարդկանց իշխանություն վստահելը, որ պետություն կառավարելը արվեստ է, այն ենթադրում է փորձառություն, խիզախություն, գիտելիքների մեծ պաշար և կազմակերպչական բացառիկ ունակություններ, որ դա նվիրյալ մարդկանց գործ է: Պետության հաջողությունները համազգային համերաշխության, արդարության, զարգացած կրթություն, գիտություն ունենալու, պայքարի ու աշխատանքի մեջ պետք է փնտրել: Մեր ձախողումներն ու դժբախտությունները նախ և առաջ մեր մեջ պետք է փնտրենք, մեր ժողովրդի աշխատասիրության, տաղանդի, խիզախության վրա նախ և առաջ պետք է հենվենք, Սփյուռքի ու Հայաստանի միասնության մեջ պետք է գտնենք ելքը:

Դաշնակիցների ու մեր բարեկամների հետ հարաբերություններում էլ հուսալի գործընկերոջ, փոխադարձ հարգանքի ու երախտապարտության պահվածք պետք է դրսևորենք: Անհրաժեշտ է ձևավորել այնպիսի մթնոլորտ, որտեղ կիշխի բարյացկամությունը, կարեկցելու պատրաստակամությունը, արդարությունը, ազնվությունը, հայրենասիրությունը, որտեղ տարեցների, ուսուցիչների, ծնողների, հերոսների ու մեծերի նկատմամբ կլինի յուրահատուկ հարգանք, որտեղ գիտելիքն ու կրթությունը կլինի հարգի, որտեղ ամենայն խստությամբ կպատժվեն դավաճանությունն ու խարդախությունը, կմերժվեն քծնանքը, ատելությունն ու չարությունը: Համոզված եմ, որ մարդկության բնօրրանը համարվող, քրիստոնեական արժեքներն առաջինը պետականորեն ընդունած երկրի աստվածատուր շնորհներ՝ տաղանդ, աշխատասիրություն ունեցող և խաղաղասեր մարդկանց չի կարող վերջնականապես լքել խոհեմությունն ու իմաստությունը:

Հայկ Ղազարյան Տնտեսագիտության թեկնածու

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Բեյրութում սպանվել է «Հեզբոլլահի» շտաբի ղեկավարը Որոշ հասցեներում գազ չի լինելու Հարիսն ասել է, որ «ԱՄՆ-ի ամենամեծ հակառակորդն Իրանն է» Ըստ ՎԿ-ի՝ տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը 9% էՓորձագետ Գևորգ Մելիքյանը Ղազախստանում մասնակցել է առաջին ԱԷԿ-ի հանրաքվեին«Շատ շուտով հասանելի կլինի մի պատմություն, որը ստեղծվել է ձեզ համար». Իվետա Մուկուչյան Տիգրան Ավինյանն աշխարհահռչակ տենոր Պլասիդո Դոմինգոյին պարգևատրել է քաղաքապետի ոսկե մեդալով Դիմադրության ճանապարհը շարունակվելու է, Իսրայելին ասում ենք՝ մի՛ փորձեք մեր կամքը. Իրանի ԱԳ նախարար Գնդակը կկարոտի քեզ, մենք` նույնպես. Մեսսին` Ինիեստային Իրավապահները մտել են Արմավիրի բանտ․ օրենքով գողերին, «զոն նայողներին», տարել են ԱԱԾ մեկուսարան (տեսանյութ)Ալեքսանդր Եսայանի հրավերով Հայաստանում է Ռոդրիգո Մեսին՝ քննարկելու IT և տեխնոլոգիաների զարգացման հեռանկարները Աղձք բնակավայրի հարակից հատվածում իրականացվելու են պայթեցման աշխատանքներ Այս իշխանությունն ամեն ինչին վերաբերվում է հեղափոխական մեթոդներով․ Ավետիք Չալաբյան ԵՊՀ-ն կազմաքանդում են․ աղետ են ստեղծելու, մարդկանց գործազուրկ դարձնեն․ Մենուա Սողոմոնյան Առաջին անգամ Հայաստանում մեկնարկեց Միջազգային CMC համաժողովը՝ կառավարման խորհրդատուների և գործարար համայնքի համար Հայաստանի ռազմական գնումները խիստ խոցելիություն են ապահովում մեր երկրի պաշտպանական համակարգի համար. Տիգրան Աբրահամյան Մայրաքաղաքում շարունակվում են կենսունակությունը կորցրած ծառերի հեռացման և նորերով փոխարինման աշխատանքներըՀայտնի են SIA Armenia 2024-ի եւ «Մի դրամի ուժի» համատեղ ծրագրի հաղթողների անունները ԹՈՓ- 5 առասպել արևային էներգիայի և մարտկոցների մասին, որոնց պետք է դադարել հավատալ Պետական կառավարման կոլապսը մեկ հրդեհի օրինակով Ադրբեջանը թքած ունի կանոնակարգի վրա Փաշինյանն ու ռուսական հարթակը. ի՞նչ սպասել Մոսկվայից Հերթական հակառուսական քայլը Ինչպես Արևմտյան պատը դարձավ Լացի պատ. «Փաստ»Սկսվել է Տիեզերական ժողովը. «Փաստ»Պետրոս Ղազարյանի հարցազրույցը ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Սոնա Ղազարյանի հետԿրթական և գիտական համակարգերը՝ անդունդի եզրին. «Փաստ»Երևանի 2806 ամյակի առթիվ ժամը 12։00-ից մայրաքաղաքի տարբեր վայրերում կանցկացվեն տարաբնույթ միջոցառումներՌուսաստանն ուշադիր հետևում է. «Փաստ»Իշխանությունը հերթական մահացու հարվածն է հասցնում գիտությանը և ոչ մեկի լսել չի ուզում. Չալաբյան Դիվանագիտական կոռեկտությունը՝ որպես թուլություն. «Փաստ»ԶՊՄԿ ՓԲ Ընկերությունը համարվում է Հայաստանի լավագույն գործատուներից մեկը«Արգիշտիիս երազանքն իրավաբան դառնալն էր». Արգիշտի Ստեփանյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Իշխանասարում. «Փաստ»«Վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի գիտական կենտրոնը» կվերադարձվի առողջապահության նախարարությանը. «Փաստ»Ի՞նչն է այդպես մնացել իշխանությունների կոկորդին. «Փաստ»Իրականում ի՞նչ են շնչում և արտաշնչում թշնամի երկրները մեր դեմ. «Փաստ»«Այս իշխանությունը Հայաստանի սուվերենությունը հասցրել է «պլինտուսից» ցածր մակարդակի, որևէ մեկը նրան լուրջ չի ընդունում». «Փաստ»Ազգային հպարտության տրիբունալի որոշումը` լակմուսի թուղթ. «Փաստ»Մարզպետը մտավախություն ունի, որ իրեն էլ են «հասնելու». «Փաստ»Ի՞նչ է փնտրում ՊԵԿ-ը «Տոյոտա Երևանում». «Փաստ»Է՞լ ովքեր են «հերթում». «Փաստ»Դոն Պիպոն Մոսկվայում ցուցահանդես է բացել. «Փաստ»Ռուսաստանաբնակ էլիտայի ներկայացուցիչների հետ կապված երկու արարողություն «Դվինում». «Փաստ»Գողության փորձ «Ջրվեժ անտառապարկի» տարածքից. 5 հոգով փորձել էին տանել 100 մետր մետաղյա խողովակ Ակնկալում եմ Երևանի և Մոսկվայի միջև շահերը հաշվի առնելու վրա հիմնված բազմաշերտ երկխոսության զարգացում. Փաշինյանը շնորհավորել է Պուտինին «ԱՎԻԱՏԻԵԶԵՐԱԿԱՆ ՍԱՐՔԱՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆ». AMADEE-24 նախագիծը Հայաստանում Եթե ​​դադարենք աջակցել Ուկրաինային, պատերազմը 15 օրից կավարտվի. Բորել Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանն այցելել է Բերդի բժշկական կենտրոնՄանկապարտեզների սննդի հետ խնդիր է առաջացել, պետք է ավելի խստացնել հսկողությունը. Ավինյան Երևանում է օպերային արվեստի լեգենդ Պլասիդո Դոմինգոն